• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

SpaceForest - misja na Jowisza i pierwszy polski kosmodrom na Pomorzu

Robert Kiewlicz
2 grudnia 2015 (artykuł sprzed 8 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Gdynianie znów chcieli wysłać rakietę w kosmos
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.
  • Dzięki temu, że Polska weszła kilka lat temu do Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny. Na zdjęciu rakieta o nazwie Candle2 do projektu DEWI, programu Artemis, jaką zbudowała firma SpaceForest.

Hobby i fascynacja kosmosem przerodziły się w prawdziwy i wysoko specjalistyczny biznes. SpaceForest z Gdyni od kilku lat ściśle współpracuje z europejską branżą kosmiczną. Buduje rakiety badawcze i konstruuje ich napędy, a ich produkty będą częścią misji Europejskiej Agencji Kosmicznej JUICE, która ma polecieć na Jowisza w 2022 roku. Firma idzie jednak dalej, planuje doprowadzić do powstania na Pomorzu pierwszego w Polsce komercyjnego kosmodromu dla rakiet badawczych.


Czy powinniśmy inwestować w technologie kosmiczne?


Zainteresowanie rakietami wzięło się z hobby. Założyciele SpaceForest zaczynali od rakiet modelarskich wyposażonych w modelarskie silniczki prochowe. Ta pasja przerodziła się w modelarstwo rakietowe dużej mocy, doprowadziła do powstania Polskiego Towarzystwa Rakietowego a w konsekwencji stała się początkiem w firmy realizującej zlecenia dla przemysłu kosmicznego.

- Od wielu lat mieliśmy styk z przemysłem kosmicznym choć nie produkowaliśmy dotychczas nic stricte kosmicznego. Od dłuższego czasu współpracujemy natomiast z niemiecką firmą Tesat Spacecom. Zajmuje się ona m.in. produkcją filtrów mikrofalowych na pokłady satelitów telekomunikacyjnych. Każdy taki satelita zwiera zestawy filtrów, ponieważ transmitowane sygnały muszą być bardzo dobrze odfiltrowane ze wszelkiego rodzaju szumów. Specjalizujemy się w technice mikrofalowej a w szczególności w technice strojenia takich filtrów. Stworzyliśmy więc bardzo zaawansowane algorytmy, w oparciu o sztuczne sieci neuronowe, tworząc oprogramowanie, które "myśli" za stroiciela. Dzięki temu filtr, który strojono dotychczas przez dwa dni, stroi się wielokrotnie krócej. Sprzedajemy nasz produkt również w branżach telekomunikacyjnej oraz telewizyjnej. Nasze oprogramowanie jest w stanie sprawnie stroić filtry o dowolnej topologii, z dowolnej dziedziny przemysłu - mówi Robert Magiera, prezes SpaceForest.

Dzięki temu, że Polska kilka lat temu stała się członkiem Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) przed polskimi firmami otworzył się rynek kosmiczny i możliwość współpracy z Agencją na preferencyjnych warunkach. Mowa tu o Polish Industry Incentive Scheme (PIIS), programie Agencji, w zakresie którego odbywają się konkursy dedykowane wyłącznie na rynek polski.

- W 2014 roku, dzięki współpracy z partnerem szwedzkim, firmą RUAG Space AB, złożyliśmy propozycję do ESA dotyczącą opracowania bardzo niskoszumnych generatorów mikrofalowych. Są to urządzenia, których używa się do różnych systemów jako wysoce stabilne wzorce częstotliwości. Uzyskaliśmy świetne wyniki w tym projekcie i złożyliśmy kolejną propozycję dotyczącą dalszego rozwoju naszych generatorów mających na celu uzyskanie tzw. flight hardware. Oznacza to, że nasze urządzenia zamierzamy doprowadzić do poziomu gotowego produktu, który będzie mógł być sprzedawany na rynku. W naszym portfolio chcemy mieć coraz więcej różnego rodzaju elektroniki mikrofalowej związanej z przemysłem kosmicznym. Widzimy też zapotrzebowanie rynku kosmicznego na systemy zasilające, czy inne elementy tzw. elektroniki cyfrowej - tłumaczy Magiera.
Misja na Jowisza już w 2022 roku

SpaceForest zostało docenione przez "duży" kosmiczny biznes. Urządzenia i oprogramowanie, które będzie opracowywane przez firmę, uczestniczyć mają w misji na Jowisza w 2022 roku - Jupiter Icy Moon Explorer. Sonda ESA ma dotrzeć do układu Jowisza, w celu przebadania trzech jego księżyców: Ganimedesa, Kallisto i Europy. Sonda ma dolecieć do układu w 2030 roku.

- Na potrzeby tej misji zbudujemy m.in. elementy systemu zasilającego, stworzymy też środowisko testowe dla niektórych podsystemów misji. Jest to oprogramowanie, które będzie testować wszelkie potencjalne sytuacje, które mogą wystąpić podczas misji. - tłumaczy Magiera.

Dla przeciętnego Polaka kosmos kojarzy się jednak głownie z rakietami, a na tym polu SpaceForest ma również spore osiągnięcia w Polsce.

- W 2014 roku wzięliśmy udział w projekcie "Niezawodna Wbudowana Infrastruktura Bezprzewodowa" (ang. DEWI, Dependable Embedded Wireless Infrastructure) w programie Artemis Komisji Europejskiej. Program Artemis ma za zadanie w okresie następnych kilku lat podwoić liczbę firm, które wprowadzają na rynek rozwiązania bezprzewodowe. Natomiast projekt DEWI to wielkie konsorcjum pięćdziesięciu ośmiu podmiotów z kilkunastu krajów Europy. Bezpośrednimi partnerami SpaceForest w projekcie są Thales Alenia Space z Hiszpanii oraz Politechnika Gdańska. Finansowanie w naszym przypadku pochodzi z trzech źródeł: 43,3 proc. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR), 40 proc. SpaceForest, 16,7 proc. Artemis. SpaceForest opracowuje rozwiązania bezprzewodowe, które mogą być w przyszłości zastosowane w rakiecie nośnej Ariane5 lub Ariane6 ESA. Ta 50 m wysokości rakieta nośna ta ma na pokładzie od 600 do 800 czujników różnego rodzaju a każdy z nich jest podłączony do komputera pokładowego kablem koncentrycznym. Wiązki przewodów ważą więc setki kilogramów. Celem naszego udziału w DEWI jest zastąpienie tych przewodów transmisją bezprzewodową a tym samym "odchudzenie" szeroko pojętych statków powietrznych. Zaproponowaliśmy także stworzenie demonstratora w postaci rakiety badawczej, która będzie w stanie odwzorować czynniki środowiskowe towarzyszące startom rakiet nośnych. W przyszłości takie sieci czujników bezprzewodowych chcemy też zaoferować producentom samolotów, a obecnie już używamy ich w naszych rakietach badawczych - mówi Magiera.
W ślady Virgin Galactic

Obecnie w SpaceForest powstaje rakieta Candle 2, wyposażona w hybrydowy napęd rakietowy.

- W osobnym zbiorniku znajduje się utleniacz, w naszym wypadku jest to podtlenek azotu, a w komorze spalania paliwo stałe, takie jak twarda parafina, rury plastikowe, czy kauczuk syntetyczny Tego typu napędy stosuje firma Virgin Galactic i napędzane są nimi statki kosmiczne SpaceShipOne i SpaceShipTwo, które mają umożliwić wkrótce tanią turystykę kosmiczną. Dlaczego silnik hybrydowy? Ponieważ napęd ten oferuje względnie bezpieczne użytkowanie, m.in. nie zawiera substancji niebezpiecznych i pozwala na wyłączenie go. Kiedy zamykamy zawór z utleniaczem napęd gaśnie. Tego nie można zrobić w rakiecie na paliwo stałe. Obecnie jesteśmy jednymi z nielicznych w kraju specjalistów z dziedziny napędu rakietowego hybrydowego - zaznacza Magiera.
W Polsce rakiety badawcze jak na razie mogą latać na wysokość do 15 km. Takie loty SpaceForest przy współpracy z Polskim Towarzystwem Rakietowym wykonuje jedynie na poligonie w Drawsku Pomorskim. Dlaczego nie wyżej? Chodzi o strefę opadania rakiety na spadochronach. Przy wyższym pułapie pojawia się ryzyko, że wyląduje ona w strefie zabudowanej. Było to jednym z powodów powstania pomysłu budowy pierwszego w Polsce kosmodromu.

Pomorze idealnym miejscem na kosmodrom?

- Brzmi to dosyć szumnie, a chodzi nam o miejsce startowe dla rakiet badawczych, które byłoby usytuowane na Wybrzeżu. Dzięki temu rakiety wystrzeliwane byłyby w kierunku morza i odzyskiwane z wody. W latach 70. XX wieku z okolic Łeby w ten sposób wystrzeliwano polskie rakiety meteorologiczne rodziny Meteor, które osiągały pułap 100 km. Jesteśmy zbyt mali, jako firma, na samodzielną inwestycję, ale chcielibyśmy zostać operatorem tego kosmodromu i oferować miejsce dla eksperymentów na własnej rakiecie suborbitalnej. Mamy pełne poparcie POLSA oraz Wojskowego Inspektoratu Implementacji Innowacyjnych Technik Obronnych (I3TO). Sprawę traktujemy poważnie. W chwili obecnej jesteśmy w trakcie tworzenia propozycji do ESA aby uzyskać środki finansowe na studium wykonalności takiego projektu . Oczywiście nie chcemy tworzyć kosmodromu tylko dla przyjemności - jesteśmy w końcu firmą i chcemy zarabiać na tym pieniądze - dodaje Magiera.
A jest na czym. Obecnie w Europie funkcjonują dwa kosmodromy - w Szwecji i Norwegii, które oferują badania na rakietach badawczych suborbitalnych, czyli takich które latają na wysokość powyżej 100 km. Stawki skandynawskie są bardzo wysokie, a na 2016 rok nie ma już wolnych miejsc.

- My będziemy w stanie zrobić to kilkakrotnie taniej niż Skandynawowie. Z pomysłem kosmodromu trzeba się spieszyć. W Hiszpanii powstaje już podobna inicjatywa finansowana przez kapitał prywatny. Od 2016 roku Hiszpanie mają zamiar zaproponować najpierw loty suborbitalne, a w dalszej perspektywie wysyłanie ładunków do 100 kg na niską orbitę okołoziemską lub ładunków o masie 5 kg na orbitę okołoksiężycową - podsumowuje Magiera.

Miejsca

Opinie (72)

  • To ta firma, która jako pierwsza na świecie wysłała rakietę do Mrzezina, koło Pucka??? (5)

    • 55 7

    • (3)

      tak to ona !! ochy i achy w ramach ocieplenia wizerunku amatoròw po akcji w mrzezinie ! jakby kogo trafiło to już by była inna rubryka na portalu ;)

      • 9 16

      • Cruise missle, bardziej się nam przyda niż ta rakieta.

        Ciekawe jaki payload ma?

        • 5 6

      • jakby kogos trafil

        tekturowy kadlub na spadochronie o masie 3 kg i poruszajacy sie z predkoscia 10-15 km/h to mialby o czym opowiadac przy wodeczce w ramach ciekawostki.

        • 10 7

      • Jesteś głupi w temacie to lepiej nic nie mów.

        Rakieta nie miała już na pokładzie ani utleniacza, ani paliwa i stanowiła zerowe zagrożenie. Wyjaśniłbym ci to do samych podstaw, tylko po co? :P

        • 5 5

    • Mrzezino, Jowisz whats a diferend

      a o przeszukaniach w mieszkaniach/ siedzibie firmy na okazję posiadania niedozwolonych materiałów przy okazji incydentu Mrzezińskiego to już nie napisali...

      • 0 4

  • Prawie jak Korea Północna. (4)

    Cudze chwalicie...

    • 9 10

    • i do tego pala na srodku szczerego pola specjalnie powołano Polską Agencję Kosmiczną??? (2)

      ja pied....le , nie do wiary !!!

      • 3 8

      • alez skad, powolano ja (1)

        abys mogl pisac glupoty na forum w temacie, o ktorym nie masz pojecia.

        • 10 3

        • a tobie brakuje argumentow i dlatego mu dopierniczyłes?

          • 1 4

    • Akurat Korea Północna ma rakietę nośną orbitalną

      • 4 1

  • (7)

    hahah!
    "Oczywiście nie chcemy tworzyć kosmodromu tylko dla przyjemności" no oczywiście dla pieniędzy! i to nie prywatnych tylko Naszych z budżetu!

    • 10 33

    • Polska Agencja kosmiczna... (1)

      ....polski sposób na wyprowadzenie kosmicznych pieniędzy z budżetu?!?

      ktoś powinien się tym zainteresować
      ... co wy macie w tej agencji prócz budynku za kupę kasy? poletka z którego puściliście petardę ;)

      • 2 18

      • tanie sprawdzone samochody w TDI'ku, prosto od niemca co tylko do kościoła jeździł

        I na tym się znamy!!!

        • 6 1

    • ajj tam aj tam kosmos!

      ... ludzie zejdźcie na ziemie!

      • 1 11

    • teraz ci specjaliści ze "zdjęcia"

      opracowują metodę jak w ten kosmodrom wcisnąć Astronautę z pomorza!
      Ranking kogo wystrzelilibyście w Kosmos? 1os.
      ...........................................

      • 1 11

    • pikne pole startowe!

      ile Ha? na te rakietę kupiono?

      • 0 8

    • (1)

      Wiem, ze trudno w to uwierzyć, ale Ci ludzie to nie lemingi. Nie nadymają sie, rzetelnie pracują i z tego co wiem z publicznych pieniędzy nie doją. A jak na swoej pieniążki sobie uczciwie zapracują, to sorki, ale co w tym złego?

      • 16 0

      • Jak to co w tym złego

        Przecież nie miże im być lepiej. To nienaturalne w tym kraju, żeby ktoś się swoją wiedzą i pracą czegoś dorobił. Jak na czymś zarabia to albo złodziej u kombinator albo znajomy królika.

        • 4 0

  • Na Jowisza! (2)

    Jowisz jest z gazu, nie wysyłajcie tam naszych!

    • 9 8

    • spoko dostaną maski gazowe!

      a nie, czekaj! przeciwgazowe ;)

      • 0 4

    • Ja bardzo grzecznie proszę o wysłanie w kosmos naszego kamienicznika

      Tam jest tyle wolnej przestrzeni, że będzie miał co rozdawać zaprzyjaźnionym deweloperom. No i CBA nie doleci...

      • 0 0

  • Jak szukamy miejsca na kosmodrom, to już przecież jest

    w Kosakowie. Wystarczy zaadaptować i nie będzie kasą wyrzuconą w błoto!

    • 15 10

  • Wszystko na nasz koszt,prawda? (13)

    Biznes, współpraca międzynarodowa, "podbój kosmosu" itd. ,ale na koniec rachunek za tę zabawę przychodzi do nas .

    • 4 39

    • W normalnym przedsięwzięciu gospodarczym podaje się obrót,zysk ,udział w rynku (9)

      Tutaj mamy garść banialuk ,które mają ukryć fakt,że banda nieudaczników funduje sobie życie na nasz koszt.

      • 2 25

      • mamy raczej wszystkowiedzacego Mirka, byc moze nieudacznika, (2)

        ktory w zyciu nie widzial ludzi ze SpaceForest i nic o nich nie wie a juz w szczegolnosci o tym, na czym i ile zarabiaja pieniedzy oraz z czego finansuja swoja dzialalnosc.

        • 15 2

        • ...nie być może lecz z pewnością! (1)

          • 5 0

          • z pewnością to kolega innego mądrali który twierdził , ze InfoBox niepotrzebny i wiele innych

            teraz ludzie podobnego pokroju go wybrali i został pOsłem

            • 2 1

      • uwaga! (4)

        pociotki na posadkach Spacekrzak negują wszystkie posty!

        ps... czy kosmodrom w nazwie artykułu nie powinien wznosić ludzi na orbitę? tak to raczej Rakieta?
        ps.... ile kosztuje i z czego finansują ten program (prywatny z budżetu?) i czy program zakłada wzniesienie rakiety wyżej niż 100Km poza atmosferę ziemi? czy tylko strzelanie petard w powietrze?

        • 2 12

        • Mirek, nic prostszego (1)

          jak ruszyc Twoja szanowna d..e do siedziby SpaceForest i zapytac u zrodla zamiast epatowac pociotkami i nieudacznikami na forum. No chyba, ze jestes etatowym hejterem i/lub zyciowym nieudacznikiem, ktorego dzialalnosc ogranicza sie do pisania glupawych komentarzy zza biurka.

          • 8 2

          • Chyba sobie robisz jaja

            Jak bedę dziennikarzem pracujacym w portalu Trójmiasto to tak będę robił .

            • 0 2

        • Boleję na stanem twojej wiedzy (1)

          Bo to podstawówka. Nie. Kosmodrom nie musi wynosić ludzi na orbitę.

          • 6 0

          • No jak to nie?

            Przecież jak z Bajkonuru wysyłają satelity na orbitę to w rakiecie siedzi Wania i je nogą wypycha.

            • 2 0

      • ...ile % na badania ile na posady "wypłaty"

        • 2 3

    • Za miesiąc z pracą wTVP Gdańsk i Radio Gdańsk żegna sie dotychczasowa ekipa

      To będzie przełom w naszym życiu . Skończy się propaganda wspierająca lokalną mafię rabujacą Trójmiasto , a zacznie się dyskusja o faktach, czyli o pieniądzach .Dodajmy, naszych

      • 9 13

    • Mirek (1)

      Ty nie komentuj i nie pisz głupot, lepiej będzie dla takich jak Ty, abyś wziął książeczkę do nabożeństwa i poszedł do kościoła. Lepiej dla twojego zdrowia, a może jak będziesz gorliwy (stwierdzisz, że ziemia jest płaska) i miał wizje zostaniesz świętym ???

      • 5 1

      • Nie potrzebnie sie niepokoisz

        Nawet jak stracisz robotę ,to przecież nie ma problemu. Polska przeżywa najlepszy okres w swojej historii , wiec z robota nie bedzie problemu.
        W najblizszej przyszłości koles produkujący kręgi betonowe na Kokoszkach bedzie potrzebował 100 pracowników z pensja 1300 na miesiąc ,o ile dostanie zamówienia z budżetu

        • 0 2

  • Klasa! (4)

    Patrząc tylko na zdjęcie i tytuł, aż chce się napisać:
    jaki kraj, taki kosmodrom.

    • 9 25

    • Zbuduj lepszy (2)

      mądralo...

      • 6 3

      • Pomyślałbym o betonowym podłożu i jakichś lepszych (1)

        stabilizatorach startu. Na kiego grzyba te stalowe linki? Zip lining uprawiają? Usprawniliby też assembly line. Jaki zasięg ma ten archetyp rakiety?

        • 2 3

        • No widzisz, nie wiesz, bo spałeś na fizyce.

          • 2 0

    • chachachahca

      to najlepszy post buahuahuaua, dzięki stary.

      • 3 0

  • Warto byłoby napisać chociaż 3 słowa o celach tej misji: (2)

    "Poszukiwanie płynnej wody pod powierzchnią 3 księżyców Jowisza ( Ganimedesa, Kallisto, Europy), w celu zbadania możliwości występowania tam życia".

    • 11 3

    • Jeśli misja się powiedzie. Nastąpi założenie ligi (1)

      galaktycznej oraz Zjednoczonej Europejskiej Federacji planet

      • 5 2

      • nie

        • 0 1

  • Gratulacje (4)

    miałem przyjemność zapoznać się z fantastycznymi ludźmi i tym co robią w ich skromnych warunkach. Mam nadzieję, że takie programy będą zewsząd wspierane.

    • 28 1

    • te skromne warunki są jakie? (1)

      są na posadzie czy hobbistycznie to robią ile kosztował budynek Agencji ...z czego finansowany?

      • 2 9

      • "ile kosztował budynek Agencji ...z czego finansowany?"

        ale widać tu ogromne zaniedbania informacyjne.

        Agencja powstała w Gdańsku (GPNT) z nadania politycznego, natomiast Ci wspaniali ludzie działają i pracują w Gdyńskim PN-T, przy wspomaganiu PG?

        Spędziłem tam pól dnia i to nie raz wieć wiem co piszę, a po takich komentarzach nie dziwię się, ze tyle młodych kreatywnych zdolnych ludzi wyjeżdża z tego kraju. Wielka szkoda, ze zastąpią ich jacyś radykalni muzułmanie.

        Gdybyśmy jako wszyscy ludzie na globie chcieli żyć w standardzie amerykańskim to już nasza ziemia musiałaby mieć trzykrotną wielkość. Tego nie zmienimy i sytuacja będzie rozwojowa. Więc zespół inż.Robert Magiera wychodzi naprzeciw i wraz z innymi światłymi ludzi szuka (wody, a i innych...) aby w niedalekiej przyszłości zasiedlać inne planety - nie mamy wyjścia, chyba że rozpętamy konflikt globalny, nastąpi wybuch globalnej pandemii, asteroida nasz zgładzi lub nawet nieznacznie przesunie w kosmosie, ........... Tym zaangażowanym i ciężko pracującym Panom w SpaceForest (z tego co wiem) powołana Agencja jeszcze nie pomogła, ponieważ sa to dwa różne byty.

        Jeśli ktoś nie wie a wysuwa teorie spiskowe jest to b.przykre, bo krzywdzicie i pomawiacie naprawdę oddanych, wspaniałych działających z w.pasją Ludzi, którzy pokazują, że jednak można. A maja w kieszeni wiele intratnych propozycji nawet z wspomnianej Szwecji, o innych nie wspomnę.

        Ja wiem, że czasy sa takie jakie są, zauważyłem to wczoraj, niby podkreślano - Miasta są dla ludzi. To ludzie najlepiej wiedzą, czego potrzebują, dlatego w procesach podejmowania decyzji powinni mieć rolę podmiotową, ale dla ludzi myślących a nie dla bezmyślnej tłuszczy. I mimo ogromnych ataków ( no i niesprzyjającej jak zwykle GW)Gdynia i jej władze oraz całe miasto - z tej polemiki wyszło nadzwyczaj wspaniale i mam nadzieje, ze na łamach tej gazety zaczną sie ukazywać bardziej analityczne i obiektywne opinie.

        • 10 1

    • Uwaga! (1)

      Ludzie pracujący w firmie negują wszystkie posty!

      • 1 12

      • Wszystkie?

        Nawet te pozytywne o nich?

        • 2 0

  • to nieprawda (1)

    Nieprawda, pierwszy kosmodrom na Pomorzu już jest w Kosakowie ;))

    • 8 11

    • Pierwszy był jakiś czas temu

      Na wybrzeżu pomorskim. Startowały z niego Meteory serii 2 i 3 o ile dobrze pamiętam.

      • 2 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Ludzie biznesu

Dorota Sobieniecka- Kańska

Dyrektor Gdańskiego Klubu Biznesu. Wydawca, dziennikarka, wykładowca, doradca public relations....

Najczęściej czytane