Świat zglobalizowany to taki, w którym gość, o którym nie słyszeliśmy jeszcze przedwczoraj, którego nazwiska nie potrafimy wymówić, z kraju, który trudno nam znaleźć na mapie, nagle odbiera nam klientów - mówi nasz rozmówca. O tym dlaczego trafia nas szlag, czy skutecznie "wyciskamy brukselkę" i dlaczego sąsiedztwo inkubatora O4 i Uniwersytetu Gdańskiego jest bardzo dobre - rozmawiamy z Andrzejem Lubowski, ekonomistą, publicystą, autorem książek i specjalistą od zarządzania od lat mieszkającym w Kalifornii w USA.
Spotkanie zostało zorganizowane jako zapowiedź programu mentorskiego "Mentors Summer Camp" dla firm rezydujących w
O4 i
Olivia Business Centre, który zostanie szczegółowo przedstawiony podczas III konferencji Mentoring w Biznesie 29 czerwca 2016 w Olivia Sky Club. Program umożliwi jego uczestnikom zdobycie dedykowanych kompetencji i kwalifikacji, dzięki którym będą mogli efektywnie rozwijać swój biznes poza granicami kraju... właśnie w Dolinie Krzemowej.
W swojej książce "Świat 2040. Czy Zachód musi przegrać? wydanej kilka lat temu przewidywał Pan, że Polska będzie miała pod górkę, ale jak dobrze "wyciśnie brukselkę", to ma szanse na dobre miejsce we współczesnym świecie. Od tamtej pory sporo się zmieniło?Andrzej Lubowski: - Zmieniło się, zresztą na całym świecie. Książka powstała, ponieważ wielkie instytucje uznały, że Ameryka się kończy, że teraz nadchodzi era Brazylii, Rosji, Chin i Indii. I temu sprzeciwiłem się w tej książce. Kilka lat minęło i... Brazylia jest kryzysie, Rosja w tarapatach, Chiny mocno zwolniły. Doświadczenia ostatnich dwóch lat powinny stanowić ogromną lekcje pokory dla wszystkich wróżbitów. Kto przewidział dwa lata temu, że kryzys w Syrii zachwieje spójnością Unii? Kto przewidział, że Rosja dokona aneksji Krymu? Kto przewidział fenomen Donalda Trumpa? Kto przewidział jakie zmiany zajdą w Polsce? Żyjemy w świecie zglobalizowanym. A co to za świat? To jest taki świat w którym gość, o którym nie słyszałem jeszcze przedwczoraj, którego nazwiska nie potrafię wymówić, z kraju, który trudno mi znaleźć się na mapie, nagle odbiera mi klientów. To jest dla mnie może mało elegancka, ale trafna definicja globalnego świata. Wracając jednak do Polski. Ciekaw jestem, czy ktoś dokonał solidnej analizy tego, co się stało z tym wszystkim co do nas spłynęło w ostatnich latach. Jaki jest zwrot z tego.
Jeżeli my nie zrobimy jakiegoś skoku jakościowego, to niezależnie od tego jak mocno będziemy tę "brukselkę wyciskać", niezależnie od tego jakie inne instytucje stworzymy, to guzik z tego wyjdzie.
A dalej? - Wszystko zależy od tego jak wykorzystamy ostatnią transzę unijnych środków. Ile wyciśniemy, to wiemy. Nie wiemy, czy przełożymy to na bylejakość, czy przełożymy to na innowacyjne biznesy. To będzie zależało nie tylko od tego jak sobie ustawimy instytucje, ale w ogromnym stopniu od tego czy się zmienią nasze zachowania. Wiele lat spędziłem na małym skrawku Ziemi. Gdyby spojrzeć na te firmy, które zmieniły nasze życie w ciągu ostatnich 20 lat, to wszystkie one lub niemal wszystkie powstały właśnie na tym małym skrawku - Apple Google, Yahoo, Facebook, Twitter, Uber, Tesla, Hewlett-Packard. Uzasadnione pytanie - dlaczego to się dzieje tam? I jeszcze ważniejsze. Co - jeżeli cokolwiek - wynika z tego dla nas. Mamy głowy takie same, nasi programiści są często lepsi od tamtych, ale... o wielkich polskich firmach jakoś nie słyszałem. Być może one się rodzą w tym właśnie momencie. Ale jeżeli nam ten proces wychodzi gorzej, to podstawowe pytanie czego się możemy od tamtych nauczyć.
Pewnie możemy się nauczyć bardzo wielu rzeczy.
- Jak parkowaliśmy przy inkubatorze O4 (w Olivia Business Centre - od red.) to zauważyłem, że kilkaset metrów stąd jest
Uniwersytet Gdański. To bardzo dobre sąsiedztwo. Symbioza nauki z biznesem jest kluczowa. Wyjechałem z Polski w 1982 roku na zaproszenie Uniwersytetu Stanforda. Tam spędziłem sporo czasu, potem sporo na Uniwersytecie Berkeley. Wspaniałe instytucje. To one są doskonałą ilustracją symbiozy pomiędzy nauką i biznesem, której u nas w ogóle nie ma. Może to się ostatnio zmienia, ale jeszcze niedawno na wynalazcę, który nie daj Boże był jednocześnie pracownikiem naukowym patrzono jak na wyrzutka, albo jak na dorobkiewicza. A Stanford wciągu ostatnich 45 lat z tytułu wiedzy, która tam się urodziła pozyskał 1,8 mld dolarów. Część z tego poszła dla wynalazców, część została na uczelni. Jeżeli my nie zrobimy jakiegoś skoku jakościowego, to niezależnie od tego jak mocno będziemy tę "brukselkę wyciskać", niezależnie od tego jakie inne instytucje stworzymy, to guzik z tego wyjdzie.
Żeby nas nie trafiał szlag. Cytując Wańkowicza - "szewca w Radomiu trafił szlag, ponieważ biskupa w Kielcach mianowano arcybiskupem" (...) Taka bezinteresowna zawiść to niestety nasza domena.
Co musimy zrobić?- Kiedyś spotkałem młodego Polaka, który pracował dla Google. Spytałem go ilu Polaków tam pracuje, a ilu Rosjan. Rosjan było więcej, ale co innego mnie uderzyło. Odpowiedź na kolejne pytanie. Czy jest jakakolwiek różnica w zachowaniach, między nimi, a nami. Jest ogromna - odpowiedział. Rosjanie trzymają się razem, a my unikamy siebie nawzajem. Niestety, rozmaite badania socjologiczne wskazują, że mamy bardzo niski poziom zaufania społecznego.
A to nie pozwala współpracować. - Steve Jobs nie miał pojęcia o programowaniu, on był wizjonerem, ale miał Steva Wozniaka. Bill Gates nie miał pojęcia o programowaniu, ale miał Paula Allena. Wielkie sukcesy, to sukcesy zespołów. A my - choć może nie mam pełnej wiedzy - jesteśmy kiepscy we współpracy. Umiejętność działań zbiorowych jest bardzo ważna i jeszcze coś. Żeby nas nie trafiał szlag. Cytując Wańkowicza - "szewca w Radomiu trafił szlag, ponieważ biskupa w Kielcach mianowano arcybiskupem". W ten sposób Wańkowicz opisał stosunek Polaków do sukcesów Heleny Modrzejewskiej i Ignacego Jana Paderewskiego. Taka bezinteresowna zawiść to niestety nasza domena. Wbrew temu co twierdzi minister Radek Sikorski, że to jest pozostałość PRL, uważam, że to ma głębsze korzenie. Jeszcze jedno. Chodzi o nieustanne rozdrapywanie ran. Spoglądanie w przeszłość, zamiast w przyszłość. To mnie niepokoi jeżeli chodzi o dyskurs publiczny. Przy cały szacunku dla naszej heroicznej i tragicznej przeszłości, trzeba patrzeć do przodu.
Jak słyszę, że jedno ministerstwo zamierza przykręcać śrubę i wprowadzać więcej kontroli, a drugie ministerstwo czy premier mówi, że trzeba ułatwiać, to dobrze, żeby oni najpierw ze sobą porozmawiali, czy będą ułatwiać, czy będą utrudniać.
To nam - niestety - nie wychodzi.- Słyszałem ostatnio, że mamy jeszcze jeden grzech, czyli rozdarcie. Z jednej strony czujemy się wyjątkowi, więc uważamy, że wiele nam się należy i stawiamy się ponad innymi. A z drugiej strony jest w nas głęboko zakorzeniony kompleks niższości. Nie wiem ile jest w tym prawdy, ale coś w tym musi być. Miałem przyjemność blisko dwa lata temu być gospodarzem takiego spotkania w San Francisco na temat innowacji, gdzie były delegacje rządowe i było ok. 200 ludzi z Polski, w tym kilku młodych dynamicznych polskich wynalazców. Oni byli tak pewni siebie, że to graniczyło z arogancją. Myślę, że pewność siebie jest dobra, ale gdy to przekształca się w arogancję to się staje destrukcyjne. Kolejna sprawa. Coś wymyślić, znaleźć do tego finanse to nie wszystko. Trzeba jeszcze umieć to skomercjalizować. W końcu blu-ray (format zapisu optycznego - od red.) jest polskim wynalazkiem, ale ciężkie pieniądze na tym zarabiają Japończycy. Jeżeli nie mamy żadnych oporów, aby zatrudnić obcokrajowca, po to żeby trenował naszych biegaczy czy siatkarzy, to dlaczego nie możemy sięgnąć po ludzi, którzy potrafią lepiej niż my nasze pomysły skomercjalizować. Po pierwsze, lepsza współpraca pomiędzy nauką i biznesem, po drugie, zmiany w postawach, po trzecie, jednak pewne instytucje. U nas umowa musi mieć 30 stron. Ale to jest też kwestia wiary lub braku wiary w państwo i instytucje państwa. Jak słyszę, że jedno ministerstwo zamierza przykręcać śrubę i wprowadzać więcej kontroli, a drugie ministerstwo czy premier mówi, że trzeba ułatwiać, to dobrze, żeby oni najpierw ze sobą porozmawiali, czy będą ułatwiać, czy będą utrudniać.
Zwrócił Pan uwagę na sąsiedztwo inkubatora O4 z Uniwersytetem Gdańskim? Coś się jednak zmienia. - Ta bliskość niczego nie gwarantuje, ale dobrze wróży. Dlaczego nie powstał następna Dolina Krzemowa pod Krakowem, Monachium czy Mediolanem? Może nie ma potrzeby, żeby powstała, ale... niewątpliwie fakt nasycenia talentem i bliskość kilku wspaniałych uczelni Berkely i Stanford - to są uczelnie z pierwszej piątki świata - to niewątpliwie miało wpływ na rozwój.
Jeżeli wiemy, że 300 metrów dalej ktoś próbuje rozwiązać ten sam problem, to dodaje animuszu. Wprawdzie to może doprowadzić do paranoi, ale...
Ktoś na świecie słyszał o Uniwersytecie Gdańskim czy Politechnice Gdańskiej?- Na pewno tak, ale oczywiście dobrze by było gdyby w pierwszej 200 znalazło się kilka polskich uczelni. Do tego jeszcze nie doszło, ale... Nie jestem naukowcem, ale jestem przekonany, że są dziedziny w których UG czy PG są dobre. Ale faktem jest, że w pierwszej 400 są tylko 2 czy 3 polskie uczelnie. Mamy jeszcze trochę do zrobienia.
A czy mamy szansę na pomysły i innowacje niczym z Doliny Krzemowej?- Jesteśmy w miejscu w którym ponoć takie pomysły się rodzą, ale jeszcze o tym nic nie wiem. Spotykam się z tymi, którzy stawiają pierwsze kroki, z tymi którzy to finansują i tymi którzy chcą na tym zarobić. Z ludźmi, których ciekawi świat, bo inaczej by nie przyszli. Parę dni temu zapraszano mnie do takiego podobnego miejsca na Stadionie Narodowym w Warszawie. Kipi tam energią młodych ludzi. Wieloletni szef Intela Andrew Grove w swojej książce "Tylko paranoik przetrwa" napisał, że ważna jest ta fizyczna bliskość. Jeżeli wiemy, że 300 metrów dalej ktoś próbuje rozwiązać ten sam problem, to dodaje animuszu. Wprawdzie to może doprowadzić do paranoi, ale... W takich miejscach powinien być efekt synergii i efekt networkingu.
Praca zespołowa jest gwarancją sukcesu.
Andrzej Lubowski - ekonomista, publicysta, autor książek i specjalista od zarządzania od lat mieszkający w Kalifornii w USA. Jest absolwentem warszawskiej Szkoły Głównej Handlowej, Uniwersytetu Berkley, Uniwersytetu Stanforda. Ma blisko 20 lat doświadczenia w amerykańskim sektorze finansowym. Blisko 10 lat na stanowisku kierowniczym w Citicorp/Citibank w Kalifornii i Nowym Jorku, przez 8,5 roku szef strategii Visy USA. Członek rad nadzorczych polskich i amerykańskich firm, doradca organizacji non-profit.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy