• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Gdy pracodawca odmawia wypłacenia zasiłku chorobowego

Tomasz Siemoński
24 października 2022 (artykuł sprzed 1 roku) 
Jesień i zima to sezon, kiedy częściej chorujemy. Pracodawca może przyjrzeć się temu, jak wykorzystujemy zwolnienie lekarskie. Jesień i zima to sezon, kiedy częściej chorujemy. Pracodawca może przyjrzeć się temu, jak wykorzystujemy zwolnienie lekarskie.

Zwolnienie lekarskie może zostać wystawione przez lekarza z wielu różnych powodów. Niektóre choroby i schorzenia wymagają leżenia w łóżku, inne można wyleczyć w mniej restrykcyjny sposób. Czy pracodawca może nas sprawdzić i rozliczyć ze sposobu dochodzenia do zdrowia?



Porady prawne w serwisie Praca



W czasie zwolnienia lekarskiego musiałam zawieźć moją chorą mamę do centrum rehabilitacji. Mój pracodawca dowiedział się o tym fakcie i odmawia mi wypłacenia zasiłku chorobowego za całe 10 dni. Zwolnienie wystawione było z kodem umożliwiającym choremu chodzenie. Czy ma do tego prawo?
Na pytanie odpowiada Tomasz Siemoński, radca prawny z Kancelarii Radcy Prawnego - Tomasz Siemoński.

Tomasz Siemoński, radca prawny Tomasz Siemoński, radca prawny
W pierwszej kolejności należy wskazać, iż zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1732 z późn.zm.) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Zasiłek chorobowy nie przysługuje również w przypadku, gdy zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane. Powyższe okoliczności powinny być ustalone zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (t.j. Dz. U. z 1999 Nr 65 poz. 743), które znajdują zastosowanie wobec płatników składek na ubezpieczenie chorobowe, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych oraz do jednostek organizacyjnych ZUS.

Stwierdzenie niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od pracy może nastąpić również w formie powzięcia informacji, wskazującej na taką okoliczność bez konieczności przeprowadzania kontroli. W obu przypadkach powinien zostać sporządzony odpowiedni protokół, który następnie przedstawiany jest do podpisu ubezpieczonemu, celem wniesienia ewentualnych uwag. W tym miejscu należy wskazać, iż powyższe zasady znajdują zastosowanie również wobec tzw. wynagrodzenia chorobowego wypłacanego na podstawie art. 92 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, a więc za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z:
  1. chorobą zakaźną - trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia - trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego;
  2. wypadku w drodze do pracy lub z pracy albo choroby przypadającej w czasie ciąży - w okresie wskazanym w pkt 1;
  3. poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów - w okresie wskazanym w pkt 1.

Ustosunkowując się do problemu przedstawionego przez czytelniczkę, niezależnie od tego, czy została ona pozbawiona prawa do zasiłku chorobowego, czy wynagrodzenia chorobowego, istotnym jest ustalenie, czy podjęte przez nią działanie tj. zawiezienie chorego krewnego do centrum rehabilitacji, może być kwalifikowane, jako przyczyna uzasadniająca utratę prawa do zasiłku lub wynagrodzenia, w związku z wykorzystywaniem zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Czy zdarzyło ci się niewłaściwie wykorzystywać zwolnienie lekarskie?

Samo pojęcie "wykorzystywania zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem" zostało ujęte w formie wyjątkowo ogólnej i nastręczającej wielu wątpliwości interpretacyjnych. Niemniej jednak, zgodnie z literaturą prawniczą "za zachowanie sprzeciwiające się celowi zwolnienia od pracy należy zaś uważać tego typu postępowanie, które w powszechnym odczuciu jest nieodpowiednie dla osoby chorej i może nasuwać wątpliwości co do rzeczywistego stanu zdrowia ubezpieczonego.

Do zachowań tych można by zaliczyć na przykład opuszczenie przez pracownika domu, gdy według oceny lekarza stan jego zdrowia wymaga leżenia w łóżku i ta właśnie konieczność była przyczyną wydania zwolnienia od pracy (zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy). Jeśli jednak ubezpieczony nie leży, to mogą się nasuwać wątpliwości co do wiarygodności zwolnienia w tym sensie, czy jest ono odbiciem rzeczywistości. Tę wiarygodność mogą podważyć szczególnie takie zachowania się pracownika, jak: wyjazd w celach turystycznych, podejmowanie innej pracy zarobkowej lub wykonywanie różnych robót w zakresie własnym, np. budowa domu, praca w ogródku czy w obejściu." I. Jędrasik-Jankowska [w:] Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Omówienie [w:] Prawo socjalne, Warszawa 2001, art. 17.



W mojej ocenie, wykorzystanie zwolnienia lekarskiego w sposób opisany przez czytelniczkę nie powinno stanowić podstawy do pozbawienia jej prawa do zasiłku chorobowego za cały okres objęty zwolnieniem lekarskim, jeżeli zaistniała sytuacja miała charakter incydentalny i faktycznie nie było innej osoby, która przedmiotowej czynności mogłaby dokonać.

W takim wypadku czynność taką można byłoby uznać, jako niezbędną dla zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, czyniącą zadość obowiązkowi wynikającemu z art. 87 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który nakazuje zarówno rodzicom, jak i dzieciom wzajemny szacunek i wspieranie się.

Trójmiejscy pracodawcy



Kwestią odrębną, wykraczającą poza zakres niniejszej odpowiedzi, jest możliwość i sposób dochodzenia zwrotu utraconego zasiłku lub wynagrodzenia. W przypadku wynagrodzenia chorobowego, co do zasady legitymacja bierna leży po stronie pracodawcy (ewentualnie Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych) z kolei w odniesieniu do zasiłku chorobowego legitymowanym biernie jest pracodawca, jeżeli zatrudnia powyżej 20 pracowników albo ZUS - do tej liczby.

Porady prawnika Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl


O autorze

autor

Tomasz Siemoński

radca prawny, Kancelaria Radcy Prawnego Tomasz Siemoński

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (18)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Ludzie biznesu

Dorota Sobieniecka- Kańska

Dyrektor Gdańskiego Klubu Biznesu. Wydawca, dziennikarka, wykładowca, doradca public relations....

Najczęściej czytane