Gospodarka morska na zakręcie: powstanie morskie ministerstwo, czy nie?

Kuba Łoginow

6 czerwca 2008 (artykuł sprzed 15 lat)

Opinie (36)

aktualizacja: godz. 10:13 (6 czerwca 2008)

Polskie porty niczym kania dżdżu potrzebują nowej ustawy, która w spójny sposób określi zasady ich działalności. Nz. port w Gdańsku nocą.

Pojawiające się zapowiedzi rekonstrukcji rządu to doskonała okazja do zastanowienia się nad przywróceniem Ministerstwa Gospodarki Morskiej. Tylko osobne ministerstwo pod silnym kierownictwem jest w stanie przeprowadzić w gospodarce morskiej niezbędne reformy, dzięki którym nasze porty nie będą już przegrywać w konkurencji z Litwą, Łotwą i Niemcami - uważają specjaliści z branży morskiej.

Pomysł powierzenia spraw morskich Annie Wypych-Namiotko, do tego w obniżonej randze wiceministra infrastruktury, jest oceniany jako jedna z najgorszych decyzji kadrowych rządu Tuska.

Obecnie przeżywamy okres wzmożonej walki konkurencyjnej o ładunki, zwłaszcza kontenerowe, pomiędzy portami południowego i wschodniego Bałtyku. Chociaż porty Zatoki Gdańskiej mają najlepsze położenie geograficzne i osiągają sukcesy, to jednak nie mogą w pełni efektywnie konkurować ze wspieranymi przez władze publiczne portami Litwy, Łotwy czy nawet Rosji. I nie należy za to winić Zarządów Portów. Rozwojowi branży morskiej nie sprzyja niespójny system zarządzania portami, wyznaczony przez obowiązującą Ustawę o portach i przystaniach morskich (wielokrotnie nowelizowaną).

Uporządkowaniem tych spraw miało zająć się Ministerstwo Gospodarki Morskiej, wcielone przez Platformę do Ministerstwa Infrastruktury. Dziś widać, że decyzja ta spowodowała odsunięcie problemów morza na dalszy plan. Dla ministerstwa - molocha, które boryka się z problemem budowy autostrad, przygotowaniami do Euro-2012 i reformą kolei, brak spójnej polityki morskiej i kontrowersyjna ustawa o portach - to sprawy zupełnie nieistotne.

Ale zacznijmy od początku. Na świecie funkcjonują cztery systemy zarządzania portami morskimi: państwowy, autonomiczny, prywatny i miejski. Każdy z nich ma swoje wady i zalety, ale każdy sprawdza się w konkretnych warunkach. Z jakim systemem zarządzania portami mamy do czynienia w Polsce? Na to pytanie nie jest w stanie odpowiedzieć nikt, bo obowiązująca ustawa jest zlepkiem różnych koncepcji, doklejanych chaotycznie poprzez kolejne nowelizacje.

Wybór systemu zarządzania portami zależy od celów, jakie stawia się portom morskim. Jeżeli porty mają obsługiwać wyłącznie własny handel zagraniczny, nie mogą liczyć na ładunki z tranzytu (bo znajdują się na wyspie), ale też nie muszą obawiać się zagranicznej konkurencji, dobrym rozwiązaniem jest system prywatny. Np. ładunki handlu zagranicznego Wielkiej Brytanii lub Skandynawii i tak muszą przejść przez rodzime porty, w związku z czym państwo nie musi ich wspierać (ale i tak to robi, w odróżnieniu od Polski).

Inna sytuacja jest w tych portach, które mają korzystne położenie geograficzne w kontekście potencjalnego tranzytu. Do niezwykle dochodowej obsługi obcego handlu zagranicznego nadają się m. in. porty Morza Północnego, rumuńska Konstanca, a w odniesieniu do handlu krajów Europy Śródkowej, Wschodniej i Południowej ze Skandynawią - również porty południowego Bałtyku. Mając na względzie ogromne korzyści dla gospodarki kraju z rozwoju tranzytu w portach, państwa Unii Europejskiej hojnie wspierają swoje porty morskie, które inaczej nie poradziłyby sobie z inwestycjami.

Przy założeniu, że nie zostawiamy portów samym sobie i zależy nam na tych "rozproszonych" korzyściach z ich istnienia, możemy wybrać jeden z trzech systemów zarządzania. W systemie państwowym port jest w zasadzie agendą rządu, a opłaty portowe mają charakter podatków trafiających bezpośrednio do budżetu. Zarząd Portu w zasadzie nie ma samodzielnego rozrachunku, a jeśli jego działalność jest deficytowa, nikt się tym specjalnie nie przejmuje - bo korzyści z jego funkcjonowania i tak odczuwa cała gospodarka i to w nieporównywalnie większym stopniu, niż rozmiar strat samego portu.

W systemie autonomicznym port również jest własnością publiczną, stawiane są mu te same cele ("koło zamachowe gospodarki") i jest on wspierany przez państwo, jako element świadomej polityki morskiej. Jednak w tym systemie Zarząd Portu ma pełną autonomię w swych decyzjach, co działa na podobnych zasadach, jak w Polsce Rada Polityki Pieniężnej. Skuteczny jest również system miejski, który z powodzeniem funkcjonuje zarówno w portach-gigantach (Hamburg, Rotterdam), jak i w małych, lokalnych portach.

W Polsce ustawa dzieli porty morskie na dwie kategorie. Portami "o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej" są Gdańsk, Gdynia i Szczecin-Świnoujście, dla których ustawodawca szczegółowo określa tryb zarządzania. W założeniach miał to być system autonomiczny z własnością państwowo-miejską. W praktyce rola miast w zarządzaniu dużymi portami jest dekoracyjna, autonomia delegowanych z Warszawy członków Zarządu - fikcyjna. Co więcej, państwo nakłada na porty określone obowiązki i zakazy, ale nie daje w zamian stabilnego systemu finansowania. Np. w jednym roku posłowie mogą przyznać dotację budżetową na trwającą kilka lat inwestycję, a w drugim rozpoczęta budowa może być porzucona, bo ważniejsze okaże się becikowe lub emerytury górnicze.

W szczególnie trudnej sytuacji jest Gdańsk, mający status portu "strategicznego", który każdą decyzję musi uzgadniać z nie rozumiejącą spraw morza Warszawą. I z reguły dostaje odmowę, bo "grunt na którym chcecie inwestować może za jakiś czas być ważny dla interesów państwa"

Na absurdalność tej sytuacji wielokrotnie zwracali uwagę prezydent Paweł Adamowicz czy Związek Miast i Gmin Morskich, którzy postulują zmianę ustawy i przekazanie dużych portów miastom. Samorządowcy powołują się na przykład dobrze funkcjonujących komunalnych portów "innych niż o podstawowym znaczeniu dla gospodarki narodowej", np. w Kołobrzegu czy Darłowie - chociaż nie jest to dobra skala do porównań z portami Trójmiasta.

Inni przedstawiciele branży postulują przejście do rzeczywistego systemu autonomicznego. W praktyce oznaczałoby to przede wszystkim zwiększenie samodzielności Zarządów Portów i umożliwienie im zaangażowania się w przedsięwzięcia komercyjne, które obecnie są zastrzeżone dla prywatnych firm. Opinii na ten temat jest wiele, ale wszyscy zgadzają się co do jednego: sytuacja prawna portów wymaga pilnego uporządkowania, najlepiej w ramach oddzielnego morskiego ministerstwa.

Kuba Łoginowk.loginow@trojmiasto.pl

Opinie (36) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najnowszych
- Od najstarszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-11 11:13

re :gospodarka morska

Na zakręcie jest gospodarka morska razem z administracją morską w postaci 3 urzędów morskich.
Obecna sytuacja płacowa w tych Urzędach jest wprost zatrważająca (poniżej płacy listonoszy),której również nie zauważa obecne Ministerstwo Infrastruktury, co skutkuje masowym odpływem pracowników.Wkrótce sam Minister wystawi dokumenty żeglarskie i zatroszczy się o brzeg morski.

Nina
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Na zakręcie jest gospodarka morska razem z administracją morską w postaci 3 urzędów morskich. Obecna sytuacja płacowa w tych Urzędach jest wprost zatrważająca (poniżej płacy listonoszy),której również nie zauważa obecne Ministerstwo Infrastruktury, co skutkuje masowym odpływem pracowników.Wkrótce sam Minister wystawi dokumenty żeglarskie i zatroszczy się o brzeg morski.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-08 16:54

Hej rybacy!! Odnawiajcie swoje stare kutry ,"Unia" Wam pomoże.

Nie wstyd Wam ,że Wasze stare "krypy" straszą turystów zwiedzających porty? Gdybyście jeszcze pływali i łowili ryby ,to pal licho - ale Wy ciągle stoicie w portach.

non
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Nie wstyd Wam ,że Wasze stare "krypy" straszą turystów zwiedzających porty? Gdybyście jeszcze pływali i łowili ryby ,to pal licho - ale Wy ciągle stoicie w portach.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-06 12:50

(1)

p. Ania jest bardzo sympatyczna osoba, kapitanem zeglugi morskiej, dlugoletnim pracownikiem administracji morskiej i nie mozna jej odmowic braku wiedzy o tej tematyce (to co powiecie o kibolu Wiecheckim)? Czy nadaje sie na stanowisko wiceministra to zupelnie inna para kaloszy i nie mnie to oceniac. Niestety nic nie wyszlo z obiecanych podwyzek dla zaniedbywanych pod tym wzgledem od lat pracownikow administracji morskiej. Za to duzy minus poniewaz jako byly pracownik UMG p Ania powinna zdawac sobie sprawe za jaka jalmuzne ludzie tyraja.

sea
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

p. Ania jest bardzo sympatyczna osoba, kapitanem zeglugi morskiej, dlugoletnim pracownikiem administracji morskiej i nie mozna jej odmowic braku wiedzy o tej tematyce (to co powiecie o kibolu Wiecheckim)? Czy nadaje sie na stanowisko wiceministra to zupelnie inna para kaloszy i nie mnie to oceniac. Niestety nic nie wyszlo z obiecanych podwyzek dla zaniedbywanych pod tym wzgledem od lat pracownikow administracji morskiej. Za to duzy minus poniewaz jako byly pracownik UMG p Ania powinna zdawac sobie sprawe za jaka jalmuzne ludzie tyraja.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2008-06-08 10:37
  
  filipińczyków
  
  agent armatora
  15 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  filipińczyków
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-07 15:31

Gdańsk ma dosyć Tuska !!!! (1)

taka jest prawda i nawet niektóre gazety tego nie zmienią.

15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

taka jest prawda i nawet niektóre gazety tego nie zmienią.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2008-06-07 23:34
  
  Polecam kurskiego naczelnego obornikowego IV pomrocznej
  
  sezon rozrzucania gnoju pod kartofle zakończył się i kurski jest chwilowo bezrobotny!!!!
  
  Gdańsk ma dosyć Tuska !!!!
  taka jest prawda i nawet niektóre gazety tego nie
  
  kartofel
  15 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  sezon rozrzucania gnoju pod kartofle zakończył się i kurski jest chwilowo bezrobotny!!!! Gdańsk ma dosyć Tuska !!!! taka jest prawda i nawet niektóre gazety tego nie
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-07 13:43

rząd PO jest beznadziejny

oni nie mają pojęcia jakie korzyści można mieć z gospodarki morskiej, wszystkie bogate kraje swoje bogactwo zawdzięczają morzu. My mieszkańcy Pomorza, będziemy czekać na mądry rząd, który dostrzeże, że leżymy nad morzem.

15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

oni nie mają pojęcia jakie korzyści można mieć z gospodarki morskiej, wszystkie bogate kraje swoje bogactwo zawdzięczają morzu. My mieszkańcy Pomorza, będziemy czekać na mądry rząd, który dostrzeże, że leżymy nad morzem.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-07 12:46

HURRRA :- przyplynol wycieczkowiec!!!!!!!!!

Gospodarke morska to mysmy mieli i to jedna z lepszych w tej czesci europy!!!{ Stocznie, Porty , Firmy Armatorskie ; PLO,PZM , DALMOR }. Zostala totalnie zniszczona i rozszabrowana tak jak zreszta wiele innych dziedzin gospodarki , dzis nasz przemysl i gospodarka to Lidl-e, Kauflandy itp. A jezeli chodzi o gospodarke morska to niektorym BALWANA i MACIWODA wystarczaja odwiedzajace nas WYCIECZKOWCE , GDZIE PASAZEROM NA NICH PRZYPLYWAJACYM POKAZUJE SIE NASZ KRAJ JAKO "SKANSEN MINIONEJ EPOKI"

zona szczerbatego
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Gospodarke morska to mysmy mieli i to jedna z lepszych w tej czesci europy!!!{ Stocznie, Porty , Firmy Armatorskie ; PLO,PZM , DALMOR }. Zostala totalnie zniszczona i rozszabrowana tak jak zreszta wiele innych dziedzin gospodarki , dzis nasz przemysl i gospodarka to Lidl-e, Kauflandy itp. A jezeli chodzi o gospodarke morska to niektorym BALWANA i MACIWODA wystarczaja odwiedzajace nas WYCIECZKOWCE , GDZIE PASAZEROM NA NICH PRZYPLYWAJACYM POKAZUJE SIE NASZ KRAJ JAKO "SKANSEN MINIONEJ EPOKI"
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-07 08:18

Premierze Tusku !!!

Zrób coś do k..wy nędzy wreszcie dla regionu z którego się wywodzisz !!!

olmo
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Zrób coś do k..wy nędzy wreszcie dla regionu z którego się wywodzisz !!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-06 22:26

Bez ministerstwa nieda rady.

Kolosalne pieniążki znajdą się na wypłaty dla ministrów a już teraz niema pieniążków na gospodarkę morską-no to skąd się wezmą?Ja jako robotnik polski już nie wyrabiam na tych darmozjadów-chyba zrobię spadkę z tego bagna.

Stoczniowiec.
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Kolosalne pieniążki znajdą się na wypłaty dla ministrów a już teraz niema pieniążków na gospodarkę morską-no to skąd się wezmą?Ja jako robotnik polski już nie wyrabiam na tych darmozjadów-chyba zrobię spadkę z tego bagna.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-06 20:37

A feeeee....

na portalu rozgrywać polityczke... nie ładnie...

pan K
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

na portalu rozgrywać polityczke... nie ładnie...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2008-06-06 17:43

Zlikwidować wszystkie ministerstwa :)

Najlepszym przykładem paranoi jest tzw. ministerstwo zdrowia. Ludzie płacą kolosalne pieniądze w majestacie prawa na tzw. składki zdrowotne nie otrzymujac w zamian nic. A tzw. lekarze strajkują. Drugi poroniony urząd to paraministerstwo ZUS. Płaci się całe życie jeszcze wieksze składki i w zamian otrzymuje się jałmużnę. Parę lat temu zlikwidowano podległość lekarzy weterynarii pod tzw. ministerstwo zdrowia - czyli ich oficjalnie sprywatyzowano. Czy ktoś słyszał od tego czasu o strajku weterynarzy ? Czy ktoś słyszał od tego czasu o skargach na lekarza weterynarii ? Nie !!! Bo jak mi się lekarz mojego psa nie podoba, to idę do innego, którego poleca mi kumpel lub znajoma żony. Proste jak budowa cepa. Urzędnik w warszawce nie może wiedzieć lepiej od psa co dla psa jest lepsze :)

trolejbusiarz
15 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Najlepszym przykładem paranoi jest tzw. ministerstwo zdrowia. Ludzie płacą kolosalne pieniądze w majestacie prawa na tzw. składki zdrowotne nie otrzymujac w zamian nic. A tzw. lekarze strajkują. Drugi poroniony urząd to paraministerstwo ZUS. Płaci się całe życie jeszcze wieksze składki i w zamian otrzymuje się jałmużnę. Parę lat temu zlikwidowano podległość lekarzy weterynarii pod tzw. ministerstwo zdrowia - czyli ich oficjalnie sprywatyzowano. Czy ktoś słyszał od tego czasu o strajku weterynarzy ? Czy ktoś słyszał od tego czasu o skargach na lekarza weterynarii ? Nie !!! Bo jak mi się lekarz mojego psa nie podoba, to idę do innego, którego poleca mi kumpel lub znajoma żony. Proste jak budowa cepa. Urzędnik w warszawce nie może wiedzieć lepiej od psa co dla psa jest lepsze :)
Regulamin dodawania opinii