Koronawirus a praca. Odpowiedzi na najczęstsze pytania

Aleksandra Wrona, Szymon Szuksztul

14 marca 2020 (artykuł sprzed 4 lat)

Opinie (108)

Najnowszy artykuł na ten temat Wiceprezydent Gdyni w radzie turystycznych ekspertów. Postawią branżę na nogi?

Sytuacja związana z koronawirusem nie pozostaje bez wpływu na rynek pracy. Niektóre firmy już zdecydowały się na pracę zdalną, inne obejmują kwarantanną osoby wracające z zagranicy i zaopatrują miejsce pracy w środki dezynfekcji. Taka sytuacja budzi wiele wątpliwości zarówno wśród pracowników, jak i pracodawców.

W najbliższym czasie:

będę uczęszczać do pracy, tak jak zawsze będę pracować zdalnie nie pójdę do pracy, ponieważ moja firma jest zamknięta nie będę pracować z powodu choroby/kwarantanny nie pójdę do pracy, ponieważ boję się o swoje zdrowie

Przedsiębiorstwa, które świadomie zarządzają ryzykiem, monitorują na bieżąco zidentyfikowane wcześniej zagrożenia, oceniają prawdopodobieństwo ich wystąpienia i podejmują odpowiednie działania, by im zapobiec lub zminimalizować negatywne skutki. Jednak nie wszystkie firmy są przygotowane, by "z marszu" zmierzyć się z poważnym kryzysem, który może wywołać pandemia.

- Jeśli w firmie są procedury związane z identyfikacją i zarządzaniem ryzykiem, należy sprawdzić, czy uwzględniają ryzyka związane z pandemią i postępować zgodnie z ustalonymi wcześniej krokami i scenariuszami. Jeśli takich procedur nie ma lub nie dotyczą tego rodzaju zagrożenia, to ostatni moment, by w trybie pilnym uzupełnić te braki. Zapewnienie ciągłości działania firmy i dbałość o bezpieczeństwo pracowników to w sytuacji kryzysu najważniejsze zadania zarządu - mówi Igor Gielniak, doradca w Gdańskiej Fundacji Kształcenia Menedżerów specjalizujący się w zarządzaniu kryzysowym w firmach (turnaround management).

Koronawirus w Trójmieście: wszystkie informacje

"Wielu klientów zwraca się do nas z pytaniami dotyczącymi uprawnień pracodawcy w kontekście koronawirusa" - przyznają trójmiejscy prawnicy. Pracodawcy zastanawiają się m.in. nad środkami bezpieczeństwa, które powinni przedsięwziąć, podczas gdy pracownicy zobligowani do wychodzenia z domu często obawiają się o swoje bezpieczeństwo.

Odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania udzielił nam radca prawny Szymon Szuksztul z Kancelarii Prawnej Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp.p. w Gdańsku.

Czy pracodawca może nakazać pracownikom pracę w domu?

Szymon Szuksztul, radca prawny: Ustawodawca we wprowadzonej 2 marca Ustawie o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (powszechnie znana jako specustawa w sprawie koronawirusa) w art. 3 jak najbardziej daje pracodawcy możliwość wydania pracownikowi polecenia pracy zdalnej poza zakładem pracy, czyli w ramach tzw. "home office". Co do zasady, zgodnie z kodeksem pracy, praca zdalna wymaga zgody zarówno pracodawcy, jak i pracownika, jednakże wspomniana specustawa pozwala pracodawcy na skierowanie pracownika do pracy zdalnej w drodze polecenia. W ramach polecenia służbowego pracodawca powinien wskazać pracownikowi, w jakim okresie ma wykonywać pracę zdalną oraz zapewnić środki do jej wykonywania np. poprzez udostępnienie służbowego komputera, telefonu lub zapewnić dostęp do oprogramowania niezbędnego do wykonywania pracy.

W przypadku otrzymania takiego polecenia pracownik powinien się do niego zastosować, a odmowa wykonania polecenia może zostać uznana za naruszenie obowiązku starannego i sumiennego wykonywania pracy wskazanego w art. 100 §1 Kodeksu pracy, a co za tym idzie może skutkować nałożeniem na pracownika kary pieniężnej albo stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę. Podstawowym obowiązkiem pracownika jest bowiem obowiązek wykonywania pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosować się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych; współdziałać z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

W zaistniałej sytuacji związanej z koronawirusem skierowanie pracownika do pracy zdalnej ma na celu zapewnienie wszystkim pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, stąd też w świetle ustawy pracodawca może wydać pracownikowi polecenie pracy zdalnej, jeżeli uzna, że ma to na celu przeciwdziałanie COVID-19.

Czy mogą nakazać przebadanie pracowników, gdy ci wrócili z krajów objętych wysokim ryzykiem zarażenia (gł. Włochy)?

Co do zasady, jak wskazano również w komunikacie Państwowej Inspekcji Pracy, przepisy Kodeksu pracy oraz aktów wykonawczych do tej ustawy nie uprawniają pracodawcy do skierowania pracownika na badania lekarskie tylko z tego powodu, że np. jest przeziębiony i wrócił z krajów objętych wysokim ryzykiem zarażenia. Niemniej jednak należy podkreślić, iż zgodnie z art. 207 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek chronić życie i zdrowie pracowników poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, jak również jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy. Choćby z uwagi na ten podstawowy obowiązek pracodawcy, wydaje się zasadnym, aby pracodawca mając na uwadze zdrowie pozostałych pracowników, zlecił pracownikowi przeprowadzenie badań kontrolnych.

Czy pracodawca może wprowadzić szczególne procedury dot. BHP w związku z epidemią koronawirusa?

W ramach obowiązku wymienionego w odpowiedzi na poprzednie pytanie pracodawca może podjąć wszelkie działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w tym wprowadzić szczególne procedury, które nie powinny przy tym naruszać warunków umowy o pracę zawartej z pracownikiem, aktów wewnątrzzakładowych (takich jak np. regulamin pracy) oraz obowiązujących przepisów prawa pracy. W szczególności pracodawca może w ramach "nowych, szczegółowych procedur" wydać pracownikom polecenia w zakresie dezynfekcji rąk po wejściu do zakładu pracy, sposobu korzystania z odzieży roboczej, mienia powierzonego czy precyzyjne określić zasady pracy zdalnej w przypadku skorzystania przez pracownika z tzw. "home office" dopuszczalnego u pracodawcy.

Czy pracownik na kwarantannie pracuje zdalnie? Czy dostaje normalnie pensję?

Pracownik objęty kwarantanną w związku z koronawirusem będzie uprawniony do otrzymania wynagrodzenia chorobowego od pracodawcy lub zasiłku chorobowego od ZUS, w zależności od okresu, w jakim pozostaje w kwarantannie. Warunkiem uzyskania uprawnienia do wynagrodzenia jest przedłożenie pracodawcy decyzji sanepidu o objęciu kwarantanną. Wynagrodzenie takie wynosi 80 proc. wynagrodzenia za pracę, które otrzymałby pracownik w ww. okresie. Jednocześnie pracownik może umówić się z pracodawcą, że w czasie kwarantanny będzie wykonywał pracę zdalną na zasadach uzgodnionych przez obie strony i wynikających z wewnętrznych procedur obowiązujących u pracodawcy. W takim przypadku pracownik będzie uprawniony do 100 proc. wynagrodzenia, jakie otrzymywałby, gdyby pracował w dotychczasowych warunkach, w zakładzie pracy.

Kina w Trójmieście zawieszają działalność

Czy pracownik, który boi się chodzić do pracy, może wymusić na pracodawcy pracę zdalną?

W odpowiedzi na to pytanie należy odnieść się do art. 210 Kodeksu pracy, który stanowi, iż pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy w przypadku, gdy warunki pracy stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia pracowników. W orzecznictwie podkreśla się, że przepis ten powinno się interpretować możliwie jak najbardziej szeroko, więc jeżeli zachodzą uzasadnione przesłanki przemawiające za tym, że pracodawca nie podejmuje działań umożliwiających zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, wtedy pracownik może wstrzymać się od wykonywania pracy po uprzednim zgłoszeniu swoich zastrzeżeń przełożonemu. Z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia, np. jeżeli pracodawca nie zapewni odpowiednich środków czystości/dezynfekcji pracownikom mającym bezpośredni kontakt z klientem np. pracującym w branży gastronomicznej. Na dzisiaj brak jest natomiast konkretnych ustawowych uregulowań umożliwiających pracownikowi żądanie od pracodawcy skierowania do pracy zdalnej. Co ważne, powinno się indywidualnie rozpatrywać możliwość zlecenia pracownikowi pracy zdalnej, zwłaszcza biorąc pod uwagę rodzaj wykonywanej pracy.

Szymon Szuksztul

radca prawny, kancelaria Kawczyński i Kieszkowski

Aleksandra Wronaa.wrona@trojmiasto.pl

Miejsca

Kawczyński i Kieszkowski Gdańsk, Władysława Pniewskiego 7/2A
5.8 Kancelarie adwokackie i radcowskie
GFKM Gdańsk, al. Grunwaldzka 472

Opinie (108) 2 zablokowane

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 00:21

(1)

praca zdalna na budowie??? :D :D
tam też jest mieszanka wielonarodowa i co?? dzień jak co dzień

4 lata
- 9 0
Twoja opinia

Zmień treść

praca zdalna na budowie??? :D :D tam też jest mieszanka wielonarodowa i co?? dzień jak co dzień
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-03-16 12:34
  
  budowa
  
  to umierający zawód
  
  4 lata
  - 0 1
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  to umierający zawód
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 06:55

A sokisci i dworce

4 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 09:43

sr*jcie na tych swoich pracodawców

Niech sami zapierniczają menegary i Janusze biznesu. Za te śmieszne pieniadE nie warto się narażać. I to jest ich biznes. Sami zawsze powtarzali ze jak chcesz lepiej zarabiac to zaluz sam firmę. Zatem jest czas żeby to zweryfikować

4 lata
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

Niech sami zapierniczają menegary i Janusze biznesu. Za te śmieszne pieniadE nie warto się narażać. I to jest ich biznes. Sami zawsze powtarzali ze jak chcesz lepiej zarabiac to zaluz sam firmę. Zatem jest czas żeby to zweryfikować
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 12:00

Wsparcie dla firm

Jeśli prowadzicie działalność i macie zamrożone środki na fakturach, a potrzebujecie z nich środków wcześniej to można skorzystać z e-faktoringu w NFG. Ja korzystam teraz tam w wersji cichej bo nie kontaktują się z klientami i to ja rozliczam się z nimi.

Jerzy
4 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jeśli prowadzicie działalność i macie zamrożone środki na fakturach, a potrzebujecie z nich środków wcześniej to można skorzystać z e-faktoringu w NFG. Ja korzystam teraz tam w wersji cichej bo nie kontaktują się z klientami i to ja rozliczam się z nimi.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 12:51

Koronawirus

Mam w pracy bezpośredni kontakt z klientem,pomimo tego pracodawca nie zapewnia żadnych środków do dezynfekcji itp.Pracuje w salonie gier ,przychodzą cały czas ludzie,co mam zrobić?A jak pracodawca mnie zwolni?Pomimo ze niby chroni mnie artykuł Kodeksu Pracy.

4 lata
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Mam w pracy bezpośredni kontakt z klientem,pomimo tego pracodawca nie zapewnia żadnych środków do dezynfekcji itp.Pracuje w salonie gier ,przychodzą cały czas ludzie,co mam zrobić?A jak pracodawca mnie zwolni?Pomimo ze niby chroni mnie artykuł Kodeksu Pracy.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 14:16

Dzieci powyżej 8 roku życia

Jak zapewnić opiekę dziecku 8-letniemu? Ma siedzieć samo w domu przez 2 tygodnie bo rodzice muszą iść do pracy?

mama
4 lata
- 3 1
Twoja opinia

Zmień treść

Jak zapewnić opiekę dziecku 8-letniemu? Ma siedzieć samo w domu przez 2 tygodnie bo rodzice muszą iść do pracy?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 14:25

Praca w PAN (2)

Polska Akademia Nauk, Gdańsk. Ponad 200 osób zatrudnionych. Dyrekcja pozwoliła na pracę zdalną wyłącznie pracownikom powyżej 65 roku życia. Śmiech na sali, niesprawiedliwe traktowanie i totalny brak odpowiedzialności.

Pracownik naukowy
4 lata
- 1 1
Twoja opinia

Zmień treść

Polska Akademia Nauk, Gdańsk. Ponad 200 osób zatrudnionych. Dyrekcja pozwoliła na pracę zdalną wyłącznie pracownikom powyżej 65 roku życia. Śmiech na sali, niesprawiedliwe traktowanie i totalny brak odpowiedzialności.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-03-16 14:52
  
  (1)
  
  Biblioteka Wojewódzka tak samo, praca zdalna dla kilkunastu osób z czyli dyrekcja i siedziba główna a ponad setka ma siedzieć w filiach, bo jest" stosunek pracy".
  
  mama
  4 lata
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Biblioteka Wojewódzka tak samo, praca zdalna dla kilkunastu osób z czyli dyrekcja i siedziba główna a ponad setka ma siedzieć w filiach, bo jest" stosunek pracy".
  Regulamin dodawania opinii
  - Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
    2020-03-16 15:16
    
    Dokładnie, te 65+ dotyczy nielicznych, w tym samego dyrektora oczywiście.
    
    4 lata
    
    1 0
    
    Twoja opinia
    
    Zmień treść
    
    Dokładnie, te 65+ dotyczy nielicznych, w tym samego dyrektora oczywiście.
    Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 18:53

Praca w galerii (1)

Dzień dobry.
Właśnie dostałam smsa, że mam jutro przyjść do pracy w sklepie odzieżowym mimo, że sklep znajduje się w galerii. Czy pracodawca ma prawo zmusić nas do przyjścia i np. robić inwentaryzacje w chwili kwarantanny ?

Pracująca w galerii
4 lata
- 0 3
Twoja opinia

Zmień treść

Dzień dobry. Właśnie dostałam smsa, że mam jutro przyjść do pracy w sklepie odzieżowym mimo, że sklep znajduje się w galerii. Czy pracodawca ma prawo zmusić nas do przyjścia i np. robić inwentaryzacje w chwili kwarantanny ?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-03-16 21:16
  
  Ty nie masz kwarantanny. Oczywiście, że musisz przyjść do pracy i zarabiać na swoją pensję, sklepy są zamknięte dla klientów a nie dla pracowników.
  Jeśli się tak bardzo boisz to weź po prostu bezpłatny urlop.
  
  4 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Ty nie masz kwarantanny. Oczywiście, że musisz przyjść do pracy i zarabiać na swoją pensję, sklepy są zamknięte dla klientów a nie dla pracowników. Jeśli się tak bardzo boisz to weź po prostu bezpłatny urlop.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-16 19:11

pracodawca odmawia pracy zdalnej (1)

Mój pracodawca odmawia dłuższej pracy zdalnej niż 2 dni!!!! jaki to ma sens? pracuję w jednostce samorządowej w Gdańsku. Premier mówi : zostań w domu, prezydent miasta mówi: bądź odpowiedzialny/-a, a dyrektor swoje - nie! a praca taka byłaby mozliwa, sensowna itd.

pozdrowienia dla Gdańszczan

4 lata
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Mój pracodawca odmawia dłuższej pracy zdalnej niż 2 dni!!!! jaki to ma sens? pracuję w jednostce samorządowej w Gdańsku. Premier mówi : zostań w domu, prezydent miasta mówi: bądź odpowiedzialny/-a, a dyrektor swoje - nie! a praca taka byłaby mozliwa, sensowna itd. pozdrowienia dla Gdańszczan
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2020-03-18 20:41
  
  Urząd?
  
  Pamiętaj, że nie możesz wynieść ani jednego dokumentu, ani jednej danej osobowej... Co możesz robić zdalnie - jedno pismo pisać cały dzień? W Gdyni sobie poradzili, nie narażają pracowników. Ludzie pracują rotacyjnie i nie grają głupa, że "pracują" w domu. W Gdańsku słyszałem od kolegów z urzędu (nie powiem którego), że litr płynu do dezynfekcji na kilkadziesiąt osób przysługuje :))) po kilka osób w pokojach siedzi. To nazywa się dbanie o pracownika!!! do czasu....
  
  Kocham Gdynię
  4 lata
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Pamiętaj, że nie możesz wynieść ani jednego dokumentu, ani jednej danej osobowej... Co możesz robić zdalnie - jedno pismo pisać cały dzień? W Gdyni sobie poradzili, nie narażają pracowników. Ludzie pracują rotacyjnie i nie grają głupa, że "pracują" w domu. W Gdańsku słyszałem od kolegów z urzędu (nie powiem którego), że litr płynu do dezynfekcji na kilkadziesiąt osób przysługuje :))) po kilka osób w pokojach siedzi. To nazywa się dbanie o pracownika!!! do czasu....
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2020-03-17 11:46

Jestem sprzątaczką , właśnie ja tworze te higieniczne warunki pracy, natomiast jestem w grupie ryzyka, ponieważ choruje przewlekle ale niestety musze pracować nie mam wyjścia, okres próbny, a zależy mi na tej pracy :)

4 lata
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

Jestem sprzątaczką , właśnie ja tworze te higieniczne warunki pracy, natomiast jestem w grupie ryzyka, ponieważ choruje przewlekle ale niestety musze pracować nie mam wyjścia, okres próbny, a zależy mi na tej pracy :)
Regulamin dodawania opinii