O posiadaniu statusu podatnika VAT nie decyduje fakt dokonania stosownej rejestracji we właściwym urzędzie skarbowym, lecz spełnienie określonych ustawowych przesłanek. W konsekwencji powyższego wiele osób (podmiotów) nie zdaje sobie bardzo często sprawy z tego, iż z racji wykonywanych czynności są one uznawane za podatników VAT.
Zgodnie z odpowiednimi przepisami ustawy o VAT za podatników VAT uznaje się co do zasady podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Z kolei działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje także czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Na bazie przywołanych powyżej definicji sądy administracyjne wydały wiele wyroków, w których analizie poddano szereg argumentów przemawiających za uznaniem określonych podmiotów za podatników VAT.
Jednym z częściej analizowanych pod tym kątem przypadków jest dokonywanie sprzedaży za pośrednictwem internetowych portali aukcyjnych. O ile dokonywanie sporadycznych transakcji, związanych z osobistymi potrzebami danej osoby nie spowoduje raczej, iż sprzedający zostanie uznany za osobę, która wykonuje w tym zakresie działalność gospodarczą, to gdy jedna osoba dokonuje kilkudziesięciu bądź kilkuset tego typu transakcji w ciągu miesiąca to należy liczyć się z ryzykiem zainteresowania ze strony władz skarbowych i ewentualnie prób zakwalifikowania takiego obrotu jako działalności prowadzonej w sposób zorganizowany i ciągły. Z licznych spraw sądowych wynika, iż najczęstszą linią obrony w przypadku sporu z władzami skarbowymi w tym zakresie jest twierdzenie przez sprzedającego, iż dokonuje wyprzedaży majątku prywatnego. Organy podatkowe, a za nimi sądy, wymagają jednak, aby zainteresowany wskazał źródło pochodzenia sprzedawanych towarów (badając, czy zakup miał miejsce w celu późniejszej sprzedaży), oraz analizują wszystkie okoliczności danej aktywności sprzedającego
Innym często analizowanym przez organy podatkowe rodzajem transakcji jest sprzedaż pojazdów mechanicznych. Gdy liczba takich transakcji w określonym czasie znacząco wzrasta, a sprzedawca nie prowadzi zarejestrowanej działalności gospodarczej, to może spodziewać się zainteresowania ze strony władz skarbowych i potencjalnie uznania, iż prowadzi on działalność podlegającą VAT.
W zakresie szczególnego zainteresowania ze strony władz skarbowych pozostaje również sprzedaż nieruchomości, w tym w głównie gruntów. Dotychczas organy podatkowe w wielu przypadkach dochodziły do wniosku, że rolnik obracając ziemią powinien być z tego tytułu traktowany jak podatnik VAT, podczas gdy sądy administracyjne często prezentowały stanowisko odmienne. Wątpliwości w powyższym zakresie nie usunął nawet ostatni wyrok ETS w sprawach C-180/10 i C-181/10 (Słaby / Kuć). Z jednej strony w pewnym zakresie zaakceptowana została dotychczasowa linia orzecznicza polskich sądów administracyjnych, zgodnie z którą sprzedaż majątku prywatnego nie jest generalnie działalnością gospodarczą. Z drugiej strony ETS uznał, iż w określonych okolicznościach sprzedaż majątku prywatnego może stanowić taką działalność. Zdaniem Trybunału, dostawę gruntu - terenu budowlanego należy uznać za podlegającą VAT, o ile nie jest jedynie czynnością związaną ze zwykłym wykonywaniem prawa własności. Aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, w które angażowane są środki podobne do wykorzystywanych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą mogą skutkować uznaniem sprzedającego za podatnika VAT. Jako przykład takich aktywnych działań wskazane zostały przez ETS uzbrojenie terenu oraz działania marketingowe.
W celu ustalenia czy dana sprzedaż powinna podlegać opodatkowaniu VAT konieczne jest każdorazowo ustalenie charakteru, w jakim występuje podmiot sprzedający, przy czym nawet w sytuacji, gdy sprzedający posiada status podatnika VAT to możliwe jest działanie przez niego w odmiennym charakterze, co skutkować będzie brakiem opodatkowania takiej sprzedaży podatkiem VAT i to nawet gdy dokonywałby takiej sprzedaży wielokrotnie lub w sposób częstotliwy. Potwierdził to ETS w orzeczeniu w sprawie C-291/92 (Dieter Armbrecht).
Należy jednak wyraźnie podkreślić, iż co do zasady podmioty, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła w roku podatkowym kwoty 150 tys.zł, mogą skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania. Warto mieć jednak na względzie, iż w poprzednich latach limit ten był znacznie niższy. O ile w przypadku aukcji internetowych, gdzie jednostkowa wartość transakcji kształtuje się na stosunkowo niskim poziomie, a zatem przekroczenie powyższego progu może nie nastąpić, o tyle w przypadku obrotu pojazdami czy nieruchomościami nie jest to już takie trudne.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy