Biznes
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Biznes
Dodaj raport
Historia Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Najciekawsze statki z trójmiejskich stoczni

Michał Lipka
25 stycznia 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
Opinie (78)
Najnowszy artykuł na ten temat Kaci w mundurach i ich ofiary. Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni tuż po wojnie
MS "Marceli Nowotko" był pierwszym z serii dziesięciotysięczników i pierwszą polską jednostką handlową, która zawinęła do portu w Japonii. MS "Marceli Nowotko" był pierwszym z serii dziesięciotysięczników i pierwszą polską jednostką handlową, która zawinęła do portu w Japonii.

MS "Marceli Nowotko" był pierwszym z serii dziesięciotysięczników i pierwszą polską jednostką handlową, która zawinęła do portu w Japonii.

fot. domena publiczna

Jakiś czas temu opisywaliśmy największe statki, jakie zbudowano w trójmiejskich stoczniach. Dziś zaprezentujemy historię co ciekawszych jednostek wybudowanych w Trójmieście.



Gospodarka morska:

wszystko o stoczniach i statkach Trójmiasta



Jedną ze słynniejszych serii statków w historii polskiego okrętownictwa i floty handlowej, były dziesięciotysięczniki (projekt B-54). Statki te, projektu prof. Witolda Urbanowicza, były pierwszymi w powojennej historii Polski tak dużymi jednostkami zaprojektowanymi i zbudowanymi w kraju.

Był to niewątpliwie duży krok naprzód jeśli chodzi o rozwój rodzimego przemysłu stoczniowego, dlatego chętnie się nimi chwalono. Były to bardzo udane statki, co znajduje potwierdzenie choćby w dużym zainteresowaniu zagranicznych armatorów. Zamawiały je nawet państwa, które nie miały dostępu do morza.

Pionierzy dalekich podróży



Pierwszym z serii był zbudowany w gdańskiej stoczni "Marceli Nowotko". On też był pierwszym w historii polskim transportowcem, który odwiedził porty w Japonii. Warto wspomnieć, że inne statki z tej serii także miały na swoim koncie pionierskie podróże: "Kapitan Kosko" był pierwszym polskim statkiem w Korei a "Stefan Okrzeja" pierwszy zaniósł biało czerwoną banderę do Australii.

Statki pod banderą Szwajcarii i Czechosłowacji



W stoczni w Gdańsku zbudowano również 13 statków na eksport, głównie dla ZSRR, ale dwa z nich podniosły banderę Szwajcarii.

Z kolei "Fryderyk Chopin", po początkowym pływaniu pod biało-czerwoną banderą, został sprzedany do Chin, by ostatecznie po kilku latach podnieść banderę Czechosłowacji.

Statek Fryderyk Chopin na pochylni Stoczni Gdańskiej. Pływał pod bandera polską, chińską i czechosłowacką. Rok 1963. Statek Fryderyk Chopin na pochylni Stoczni Gdańskiej. Pływał pod bandera polską, chińską i czechosłowacką. Rok 1963.

Statek Fryderyk Chopin na pochylni Stoczni Gdańskiej. Pływał pod bandera polską, chińską i czechosłowacką. Rok 1963.

fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

Z jednostkami typu B-54 wiążą się historie ciekawe, ale i tragiczne.

Zbuntowany Bierut



Wśród tych pierwszych należy wspomnieć, "bunt" wodowanego w miesiąc po śmierci swego patrona "Bolesława Bieruta", który nie chciał spłynąć z pochylni przez kilka godzin z czego zrobiła się niemalże sprawa polityczna. Ten sam statek, wraz z bliźniaczą "Djakartą", na wiele lat został uwięziony na Wielkim Jeziorze Gorzkim podczas wojny sześciodniowej między Izraelem, Egiptem Jordanią i Syrią.

2
  • Zwodowany w Stoczni Gdańskiej drobnicowiec "Bolesław Bierut"...
  • ...oraz bliźniacza "Djakarta" na kilkanaście miesięcy utknęły na Wielkim Jeziorze Gorzkim, na skutek wojny izraelsko-arabskiej.

Zwodowany w Stoczni Gdańskiej drobnicowiec "Bolesław Bierut"...

archiwum Polskich Linii Ocenicznych

Tragiczna Konopnicka



Wśród wydarzeń tragicznych trzeba wymienić pożar na m/s "Konopnicka", w którym śmierć poniosły 22 osoby czy też pożar na "Reymoncie", który pociągnął za sobą śmierć dwóch członków załogi a następnie kapitana, który popełnił samobójstwo.

Zwierzęta w ładowniach i kowboje na pokładzie



Przeglądając historię budowanych nad Motławą statków może natrafić również na dwie inne ciekawe jednostki. Chodzi tu o "Rokitę" i "Borutę", czyli statki projektu B-475 zbudowane w stoczni w Gdańsku na początku lat 60.

Oba diabliki nie należały co prawda do dużych jednostek (miały blisko 60 metrów długości i 550 DWT) ale przewoziły dość niezwykły ładunek. W swych ładowniach mogły bowiem pomieścić ok. 200 koni albo krów albo też ok. 750 sztuk trzody chlewnej, stąd też ich nieoficjalna nazwa "bydłowce".

Co ciekawe, marynarzy na nich pływających, często nazywano kowbojami. Tym bardziej, że na obie jednostki starano się mustrować marynarzy, którzy wywodzili się ze wsi.

Choć obie jednostki sprawdzały się bardzo dobrze podczas rejsów, problem był jednak z ładunkiem, który podczas sztormów miał tendencję do przemieszczania się, co wpływało na stateczność jednostek.

Inną niedogodnością było sprzątanie ładowni po zwierzętach. Ponieważ jednak w ówczesnych czasach nie było aż tak bardzo restrykcyjnych przepisów środowiskowych, to odzwierzęcy balast najzwyczajniej lądował za burtą.

Transport zwierząt drogą morską z czasem przestał być jednak opłacalny i ostatecznie w 1973 roku oba diabełki opuściły polską flotę.

Luksusy na drewnowcach



Nie wszystkie statki w Trójmieście budowane były wyłącznie w dużych stoczniach Gdyni i Gdańska. W latach 1971 - 1973 w stoczni "Wisła" na Stogach powstały trzy drewnowce, czyli statki do przewozu drewna, projektu B-457.

Były to jednostki o długości 54 metrów i nośności 850 ton. Charakteryzowały się wysokim stopniem zautomatyzowania maszynowni, przez co ich załoga liczyła jedynie 14 osób, które do dyspozycji miały bardzo dobre warunki bytowe (m.in. 1 i 2 osobowe kabiny).

Hajnówka dumna ze swojego statku



Pierwszy z serii, m/s "Hajnówka", został zwodowano w 1971 r. Jego matką chrzestną została żona przewodniczącego Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Hajnówce Anna Leszczyńska. W lokalnej prasie szeroko komentowano fakt posiadania przez Hajnówkę własnego statku i na bieżąco śledzono jego rejsy oraz historię. Patronat nad statkiem i załogą objęły Hajnowskie Zakłady Przemysłu Drzewnego.

Wodowanie "Hajnowki" 18 maja 1971 r. w stoczni Wisła na Stogach, pierwszego z serii przeznaczonej dla PŻM drewnowca o nośności 850 ton. Wodowanie "Hajnowki" 18 maja 1971 r. w stoczni Wisła na Stogach, pierwszego z serii przeznaczonej dla PŻM drewnowca o nośności 850 ton.

Wodowanie "Hajnowki" 18 maja 1971 r. w stoczni Wisła na Stogach, pierwszego z serii przeznaczonej dla PŻM drewnowca o nośności 850 ton.

fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

Trawlery dla polskich rybaków



W okresie powojennym duże niezwykle duże znaczenie dla gospodarki miało rybołówstwo. Z czasem w rodzimych stoczniach powstawały coraz to nowsze jednostki rybackie, mogące łowić więcej i wydajniej.

Zobacz także:

Morskie tragedie polskich rybaków



Jednym z problemów, z jakimi musieli się mierzyć konstruktorzy, był transport złowionych ryb. Trzeba było bowiem wypływać na coraz dalsze łowiska, a zwykłe trawlery miały ograniczone możliwości ładunkowe i praktycznie całkowitą niemożność przerabiania na miejscu złowionych ryb.

Dlatego na początku lat 60. powstał projekt trawlerów - przetwórni. Ich budowę rozpoczęto w Stoczni Gdańskiej i do 1967 roku zbudowano 30 takich jednostek (z czego dziewięć trafiło na eksport do Związku Radzieckiego.

Pływające przetwórnie ryb



Jednostki projektu B-15 były pierwszymi polskimi jednostkami przystosowanymi do połowu z rufy oraz pierwszymi uprzemysłowionymi. Charakteryzowały się pojemnością blisko 3000 BRT, długością blisko 80 metrów i prędkością przeszło 12 węzłów. Załoga składała się ze 100 osób, a autonomiczność statku (czyli okres, przez który nie musiał zawijać do portu) wynosiła 70 dni.

Wnętrza jednostek zawierały niemal całą fabrykę do przetwórstwa ryb - poszczególne linie mogły tworzyć filety, mączkę rybna lub tran. Dodatkowo znajdowały się tutaj tunelowe chłodnie i ładownie mogące pomieścić 700 ton produktu.

Co warte zaznaczenia, jednostki te mogły operować i w warunkach podbiegunowych (dzięki wzmocnionym kadłubom) oraz a warunkach tropikalnych (dzięki klimatyzacji pomieszczeń oraz instalacjom szybkiego mrożenia ładunku).

Statki-bazy z kinem i salą chirurgiczną



Skoro mowa już o dalekich połowach, nie można tu zapomnieć o statkach-bazach. Coraz dalsze rejony łowisk wymagały odpowiedniego zabezpieczenia logistycznego dla rybaków. Początkowo zdecydowano się na przebudowę kilku jednostek towarowych ale z czasem coraz pilniejszą stała się potrzeba zbudowania zupełnie nowych jednostek.

Jednym z liderów światowych w budowaniu tego typu statków była stocznia w Gdańsku. Główny projektant, mgr inż Edward Słomski oraz główny konstruktor mgr inż. Stanisław Paszkowski oparli swój projekt na sprawdzonym już wcześniej projekcie B-64 i stworzyli typ B-67.

7 kwietnia 1965 roku położono stępkę pod pierwszy z dwóch zaplanowanych statków-baz, który zwodowano 5 lutego 1966 roku. Do służby wszedł 31 grudnia 1966 roku pod nazwą "Gryf Pomorski" (bliźniacza jednostka otrzymała nazwę "Pomorze").

Statek-baza rybacka "Gryf Pomorski", należący do Transoceanu, przy nabrzeżu w porcie gdyńskim. Zdjęcie z lipca 1979 r. Statek-baza rybacka "Gryf Pomorski", należący do Transoceanu, przy nabrzeżu w porcie gdyńskim. Zdjęcie z lipca 1979 r.

Statek-baza rybacka "Gryf Pomorski", należący do Transoceanu, przy nabrzeżu w porcie gdyńskim. Zdjęcie z lipca 1979 r.

fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

Nie były to małe statki. Ich charakterystyka przedstawia się następująco: długość - 164 metry, szerokość - 21 metrów, pojemność 13 872 BRT, pojemność ładowni 10 105 m sześc., prędkość blisko 16 węzłów, autonomiczność 80 dni, załoga liczyła 261 osób.

Były to wielofunkcyjne jednostki. Z jednej strony spełniały rolę fabryki mogącej dobowo przerobić ok. 200 ton ryb (z jednego rejsu statek mógł przywieść ok. 14 tys. ton ryb, 500 ton mączki rybnej i 250 ton tranu).

Na ich pokładach załogi statków rybackich mogły się zregenerować w sali kinowej, bibliotece, pójść do fryzjera, wyleczyć zęby w gabinecie dentystycznym czy też w najgorszym wypadku poddać się zabiegowi chirurgicznemu we w pełni wyposażonej sali operacyjnej.

Inne jednostki rybackie mogły tu tez dokonać drobnych napraw w zakładach technicznych. Jak na ówczesne czasy jednostki te były na wskroś nowoczesne.

Statek badawczy dla Morskiego Instytutu Rybackiego



Gdzie są najlepsze łowiska? Które rejony mórz i oceanów najlepiej eksploatować? I jak najlepiej to robić? Na te pytania najlepiej odpowiedzą naukowcy, pod warunkiem jednak, że dysponują odpowiednim do tego sprzętem.

Statek badawczy Morskiego Instytutu Rybackiego "Profesor Siedlecki" widziany z molo południowego w Gdyni. 12.02.1974 Statek badawczy Morskiego Instytutu Rybackiego "Profesor Siedlecki" widziany z molo południowego w Gdyni. 12.02.1974

Statek badawczy Morskiego Instytutu Rybackiego "Profesor Siedlecki" widziany z molo południowego w Gdyni. 12.02.1974

fot. Zbigniew Kosycarz/KFP

I tak tez na początku lat 70. zapadła decyzja o potrzebie budowy statku badawczego dla Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni. Budowy podjęła się Stocznia Gdańska i tak powstał projekt B-424. Był to specjalistyczny statek do badań oceanologicznych i ichtiologicznych. Miał blisko 90 metrów długości, 15 szerokości i osiągał prędkość 14 węzłów. Załoga liczyła 53 osoby a dodatkowo istniała możliwość wzięcia na pokład do 33 pasażerów.

Na pokładzie znajdowało się 26 laboratoriów, a naukowcy do mieli do dyspozycji pięć stanowisk poboru próbek oraz komputerowe centrum rejestracji i przetwarzania danych. Statek otrzymał nazwę "Profesor Siedlecki" i służył MIR do roku 1991, kiedy to wycofano go ze służby.

Tytuł "miss" dla pięknego Wolina



Pisząc o statkach z trójmiejskich stoczni nie można zapomnieć oczywiście o statkach białej floty, które przez lata służyły wypoczywającym nad Bałtykiem letnikom, o powstających tu promach czy o pierwszym chłodnicowcu "Wolin", któremu niezwykle zgrabna sylwetka przyniosła tytuł "Miss Kanału Kilońskiego roku 1960".

Pozostaje mieć nadzieję, że niebawem będziemy mogli napisać o nowych powstałych tu statkach i okrętach, które dumnie będą nosiły biało-czerwoną banderę.

Zobacz także

Historia polskiej floty i Marynarki Wojennej (231)

Opinie (78) 1 zablokowana

  • 2022-01-25 18:35

    Bardzo fajny TEKST...

    Jest taka perełka książkowa autor Jan Piwoński pt.Flota spod Biało Czerwonej to teraz tzw. biały kruk...ale czytając ten tekst Pana Lipki czuję,że inspiracją ,była właśnie książka Pana Piwońskiego...Opisano tam ,wszystkie Polskie statki PMH od odzyskania Niepodległości, do połowy lat 90 ich historie,losy,katastrofy i opisy techniczne...to samo autor zrobił z okrętami(nie statkami) PMW, polecam!!!a Panu Lipce wielkie dzięki za fajne teksty które uwielbiam czytać!

    EDI

    2 lata

    • 42 2

  • 2022-01-25 19:52

    Z równie ciekawych... (9)

    W Gdańsku - 45 U-Bootów 12 typów, wybudowanych w latach 1906-1918 w stoczni Kaiserliche Werft.

    W czasie drugiej wojny - U-Booty typu VII/C ze stoczni Danziger Werft AG.
    U-Booty typu XXI ze stoczni F Schichau.

    2 lata

    • 33 5

    • 2022-01-25 20:19

      (5)

      To nie w Gdańsku tylko w Twoim Danzig

      2 lata

      • 4 19

      • 2022-01-26 11:19

        Na pewno nie na twoim Podlasiu. (3)

        2 lata

        • 13 2

        • 2022-01-26 12:17

          wtedy na podlasiu lepianki z łajna (2)

          ---

          2 lata

          • 11 1

          • 2022-01-26 12:56

            Przecież tam jest tak do dzisiaj. (1)

            Jak kiedyś przejeżdżałem przez Podlasie, to później wyciągałem strzały i dzidy z karoserii.

            2 lata

            • 10 2

            • 2022-06-18 17:43

              pisowskie zaglebie

              1 rok

              • 1 0

      • 2022-01-26 11:55

        Ile lat Gdańsk jest Gdańskiem a ile był Danzing?

        Takie to polskie miasto.

        Autor ( opcjonaklny )

        2 lata

        • 3 8

    • 2022-01-26 13:48

      Gdańsk był zawsze Polski

      a U-boty były tam produkowane cz czasie kiedy był POd niemiecką okupacja . Szkoda tylko , ze w niektórych łbach się jeszcze roją faszystowskie mrzonki. Ale i z tym zrobimy porządki.

      2 lata

      • 2 5

    • 2022-01-26 14:54

      Dodam ż zbudowano tutaj jedne z największych pancerników I WŚ typu Baden . (1)

      kondor

      2 lata

      • 4 0

      • 2022-01-26 17:45

        Baden-Baden

        2 lata

        • 0 2

  • 2022-01-25 19:57

    Dzięki

    Dziękuję za ten artykuł, bardzo fajny, lubię ciekawostki o statkach

    Basia

    2 lata

    • 47 2

  • 2022-01-25 20:12

    Widac jak bardzo zainteresowanie polskim przemyslem okretowym siadlo bo ... (2)

    ...jak dotąd razem z moim sa tylko cztery komentarze.

    2 lata

    • 14 4

    • 2022-01-26 11:20

      Siadło bo sami do tego doprowadzili. (1)

      Jeśli coś jest nierentowne to się to zamyka, a nie dopłaca miliardy rocznie żeby pudrować trupa.

      2 lata

      • 4 2

      • 2022-01-26 13:08

        Zupełnie jak polskie kopalnie do których dopłacamy miliardy złotych rocznie.

        Tylko po to żeby kupować węgiel zza granicy, od Moskwy po Wenezuelę.

        2 lata

        • 4 0

  • 2022-01-25 20:28

    Heweliusz nie był zbudowany w polskiej stoczni tylko w norweskiej

    2 lata

    • 14 1

  • 2022-01-25 20:55

    (4)

    Na koniec przyszła solidarnosc i zmiotła polskie stocznie.

    Ja

    2 lata

    • 32 19

    • 2022-01-26 11:56

      Na koniec przyszedł pis i je odbudował.

      Jaworski odnowiciel.

      Autor ( opcjonaklny )

      2 lata

      • 6 4

    • 2022-01-26 13:50

      Polskie stocznie zmiótł tusk , w odPOwiedzi na żądanie zlikwidowania konkurencji dla stoczni niemieckich n subsydiowanych (2)

      wbrew prawu unijnemu przez rząd Angeli Merkel.

      2 lata

      • 2 7

      • 2022-01-30 20:11

        Nie szczuj

        2 lata

        • 2 0

      • 2022-06-18 17:48

        choroba postepuje, nie zwlekaj z leczeniem

        1 rok

        • 1 0

  • 2022-01-25 21:09

    a gdzie wzmianka o u-botach ?

    przecież to też ciekawe okręty budowane w Stoczni Gdańskiej

    2 lata

    • 8 7

  • 2022-01-25 21:40

    trawlery.... (6)

    w kwestii B-15: posiadały tunele zamrażalnicze do których wjeżdżały wózki z tacami filetów lub tusz celem zamrażania, ale nie były to chłodnie tunelowe. Rozumiem że autor tworzy esencję z olbrzymiego zasobu ale z tą klimatyzacja to było trochę inaczej. Była mało wydajna jedyny skuteczny nadmuch do kabiny to tzw ,, rekin' za bulajem. Przy produkcji mączki , słodka woda była oszczędzana, rekreacja na bazach ograniczała się do szybkiego przeładunku kartonów , pobraniu nowych materiałów do produkcji i wio na łowisko.
    pozdrawiam -

    mw

    2 lata

    • 32 3

    • 2022-01-25 23:13

      B-15 (4)

      Właśnie to były cztery tunele chłodnicze do których wjeżdzały wózki zamrażalnicze. Pływałem na takich. M/t Merkury, m/t Dalmor, m/t Generał Rachimow... Żadnej klimatyzacji w kabinach. Pływałem także na prof Siedlecki i prof Bogucki. Tam była klimatyzacja w kabinach.

      technolog z roztrwonionego Dalmoru

      2 lata

      • 16 0

      • 2022-01-26 12:20

        a z tunelu wyjeżdzały mrozonki ... jak rozumiem (1)

        i potem szły gdzie?

        ---

        2 lata

        • 0 4

        • 2022-01-26 12:37

          Wyjeżdżały mrożone kostki i do chłodni.

          2 lata

          • 6 1

      • 2022-01-26 12:36

        (1)

        Też je pamiętam,Lira,Libra,pozdrawiam Montevideo,i ulice krótką.

        2 lata

        • 2 1

        • 2022-01-26 16:53

          i pana Wątróbkę.

          2 lata

          • 0 0

    • 2022-01-27 08:45

      No,ale parę razy byłem w kinie na Gryfie

      Tom

      2 lata

      • 1 0

  • 2022-01-25 23:01

    Pan redaktor uwierzył w pisowską propagandę o odbudowie polskiego przemysłu stoczniowego (5)

    Ekonomiczne warunki są takie, że jedyne statki, jakie powstać mogą w naszych stoczniach to jednostki specjalistyczne, jednostkowe. Albo okręty wojskowe

    2 lata

    • 15 13

    • 2022-01-26 11:14

      Czy dążenie do odbudowy przemysłu okrętowego to coś złego? (4)

      Tylko kebabownie, second-handy i zakłady zbijania palet z drewna?
      W tym się mamy dalej specjalizować?

      2 lata

      • 8 5

      • 2022-01-26 11:17

        Ile można dopłacać do skarbonek bez dna? (2)

        Niech związkowcy od Piotra Dudy srezygnują z milionowych apanaży, to może się zacznie opłacać budować w polskich stoczniach.

        2 lata

        • 11 1

        • 2022-01-26 13:22

          Szkoda czasu na Ciebie

          2 lata

          • 0 4

        • 2022-01-26 13:31

          Nawet nie wiesz, że mentalnie tkwisz w latach 90-tych

          Inna sprawa, że mogło cię wtedy jeszcze nie być na świecie lub byłeś dzieckiem.

          2 lata

          • 0 4

      • 2022-06-18 20:32

        odbudowa? stepka ile lat rdzewieje?

        1 rok

        • 0 0

  • 2022-01-26 06:03

    A po 1989 jedna wielka niemoc (3)

    I nic się nie opłacało

    2 lata

    • 26 2

    • 2022-01-26 12:40

      (2)

      Jak dla kogo,Nowakowi , neoliberałom i ich pomazańcom to się opłacało.

      2 lata

      • 4 8

      • 2022-01-26 13:22

        Najbardziej to się opłaciło temu od cegiełek.

        2 lata

        • 3 2

      • 2022-01-26 16:55

        Jarkowi opłacało się uwłaszczenie Ruchu.

        2 lata

        • 5 1

1
2
3
4

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Gospodarka morska

więcej (1820)

Katalog.trojmiasto.pl

Ruch statków w Zatoce Gdańskiej

Ruch statków w Zatoce Gdańskiej

Jachty Deluxe

Pływający luksus. Polboat Yachting Festival w Gdyni

Jachty za miliony w Gdyni

28 lipca 2023 (30 opinii)

więcej (71)

Historie sukcesu

Na swoim. Multimedialny świat edukacji Waldemara Kucharskiego

Świat edukacji Waldemara Kucharskiego

23 grudnia 2016 (43 opinie)

więcej (106)

TV Filmy

Semeko coś ruszyło pracują od rana (4)

więcej (1711)

Moim zdaniem

więcej (231)

Strefa start-up

więcej (204)

Ludzie biznesu

Mikołaj Lipiński

Mikołaj Lipiński

Ekspert w obszarze fuzji i przejęć, funduszy PE/VC oraz zarządzania finansami firm. Doświadczenie...

więcej

Najczęściej czytane