Przekazanie własności w formie darowizny nawet w obrębie jednej rodziny wiąże się z kosztami. Nie są one wysokie, jeśli obdarowanym ma być członek najbliższej rodziny. Gorzej, jeśli nowa o synowej, teściowej czy bratanicy - w pojęciu prawa dalszej rodzinie. Na jakie koszty trzeba się w takiej sytuacji nastawić?
nie, to tylko strata pieniędzy
7%
nie, w prawdziwej rodzinie wszystko można ustalić między sobą
12%
nie wiem, nie mam takich problemów
3%
tak, w życiu wiele może się zdarzyć, lepiej się na to przygotować
78%
Takie pytanie zadaje sobie nasz czytelnik z Gdańska Moreny, pan Daniel.
- Jak wygląda sprawa darowizny jeśli chodzi o dom? Przedmiotem darowizny miałby być dom z działką o wartości około 350-400 tys. przekazany przez matkę i ojca na syna i synową. Jaki byłby mniej więcej tego koszt? Wszystkich podatków łącznie z zapisami u notariusza? Odpowiada Joanna Mędraś, notariusz w GdańskuUmowa darowizny domu z działką, czyli umowa darowizny
nieruchomości, wymaga zachowania formy aktu notarialnego. Na ostateczny koszt tej operacji składać się będą:
- taksa notarialna,
- podatek VAT według stawki 23 proc.,
- opłata sądowa za wpis do księgi wieczystej wraz z wynagrodzeniem dla notariusza za przesłanie do sądu wniosku o dokonanie wpisu,
- podatek od spadków i darowizn.
Przyjmując wartość przedmiotu umowy na 400 tys. zł taksa notarialna, zgodnie z §§ 3 i 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jednolity Dz. U. z dnia 20 lutego 2013 roku, poz. 237) wynosi 2 370 zł + 23 proc. VAT + koszt wypisów (6 zł za każdą stronę wypisu + 23 proc. VAT).
Przy sporządzaniu aktu notarialnego umowy darowizny notariusz pobierze również
opłatę sądową w wysokości 200 zł za dokonanie wpisu w księdze wieczystej.
Zgodnie z Uchwałą Sądu Najwyższego w sprawie III CZP 5/13, notariuszowi za sporządzenie i przesłanie do sądu zamieszczonego w akcie notarialnym wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej przysługuje wynagrodzenie w kwocie 200 zł netto, ustalane na podstawie § 16 wyżej wskazanego rozporządzenia, odrębnie od wynagrodzenia za sporządzenie aktu notarialnego dokumentującego daną czynność.
Jeśli strony umowy nie należą do kręgu osób wskazanych w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn z dnia 28 lipca 1983 roku (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm) ani do I grupy podatkowej (art. 14 ust. 3 pkt 1 ustawy), nie korzystają z ulgi wskazanej w art. 16 ustawy,
notariusz naliczy również i pobierze podatek od spadków i darowizn.Warto zwrócić uwagę, że gdy mówimy o darowiźnie domu przez rodziców na rzecz syna i synowej, to tak naprawdę mówimy nie o jednej, a o czterech darowiznach.
1. matka → syn
2. ojciec → syn
3. matka → synowa
4. ojciec → synowa.
Przy umowie darowizny nieruchomości (dom + działka) o wartości 400 tys. zł, wartość każdej z uczynionych darowizn w tym przypadku (dla potrzeb naliczenia podatku od spadków i darowizn) wynosi 100 tys. zł.
Darowizny uczynione przez rodziców na rzecz syna zwolnione będą w całości z podatku od spadków i darowizn, na mocy art. 4a ustawy.
Darowizny uczynione przez rodziców na rzecz synowej będą opodatkowane.
W zadanym pytaniu nie wskazano jaka jest powierzchnia domu i jaka jest jego wartość. Nie podano wartości działki, co przy naliczaniu podatku od spadków i darowizn ma istotne znaczenie. Brak jest też informacji czy jest to pierwsza darowizna uczyniona przez rodziców na rzecz syna i synowej czy któraś z kolei.
Przyjmijmy zatem wartość działki na kwotę 200 tys. zł i wartość domu również na kwotę 200 tys. zł. Załóżmy, że dom ma powierzchnię do 110 m kw. i obdarowana synowa nie posiada innego lokalu mieszkalnego, a w nabytym domu będzie zamieszkiwać co najmniej przez 5 lat i jest to pierwsza darowizna uczyniona na jej rzecz przez teściów (spełnia warunki wskazane w art. 16 pkt 2 ustawy). Przyjmijmy też, że syn i synowa obdarowani zostaną w równych udziałach wynoszących po 50 proc. całej nieruchomości.
Wartość darowizny uczynionej przez matkę na rzecz synowej to 100 tys. zł, z czego - przykładowo - 50 tys. zł to wartość darowanej części działki i 50 tys. zł to wartość części darowanego domu.
Zakładając, że synowa spełnia wspomniane wyżej warunki (wskazane w § 16 ust. 2 ustawy), nie zostanie naliczony podatek od darowizny części domu, naliczony zaś zostanie podatek od darowizny części działki.
Podstawa opodatkowania, czyli kwota 50 tys. zł pomniejszona zostanie o kwotę wolną od podatku - 9 637 zł (50 tys. - 9 637 = 40 363). Do opodatkowania pozostanie zatem kwota 40 363 zł, a podatek naliczony zostanie zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 1, z związku z art. 9 ust. 1 pkt. 1 ustawy w następujący sposób: 40 363 - 20 556 = 19 807 x 7 proc. = 1 386,49 + 822,20 = 2 208,69 (obliczenie wynika z zapisów ustawy).
Naliczony i pobrany przez notariusza podatek od spadków i darowizn wynosić będzie zatem w tym przypadku 2 208,69 zł.
Analogicznie naliczony zostanie podatek od spadków i darowizn w przypadku wskazanej darowizny uczynionej przez ojca na rzecz synowej.
Łącznie kwota naliczonego i pobranego przez notariusza podatku od spadków i darowizn w związku z zawarciem umowy darowizny wynosić będzie 4 417,40 zł.Proszę pamiętać o tym, że pomimo tego, że notariusz w sporządzanym przez siebie akcie notarialnym umowy darowizny wskazuje podstawę pobrania podatku od spadków i darowizn lub wskazuje podstawę jego niepobrania, to i tak, zgodnie z art. 19 pkt. 6 ustawy, gdy zechce pan wraz z małżonką otrzymaną na mocy umowy darowizny nieruchomość zbyć lub obciążyć, będzie pan musiał okazać notariuszowi, który dokonywać będzie danej czynności, zaświadczenie wydane przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego, że podatek od spadków i darowizn w związku z uczynioną darowizną nie należał się lub że został zapłacony albo że zobowiązanie podatkowe wygasło wskutek przedawnienia.
Pytania o koszty związane z zawarciem umowy darowizny, w szczególności pytanie o wysokość podatku od spadków i darowizn zawsze są pytaniami, na które trudno udzielić precyzyjnej odpowiedzi, nie znając szczegółów zawieranych transakcji. Zachęcam do udania się do notariusza i szczegółowego przedstawienia pana sytuacji, celem naliczenia kosztów planowanej umowy.
Pytanie do notariusza
Zamierzasz kupić lub sprzedać nieruchomość, wydzielić jej część, dokonać darowizny lub spisać testament, ale masz wątpliwości co do związanych z tym formalności? Prześlij swoje pytania mailem: notariusz@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą notariusze z Izby Notarialnej w Gdańsku. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Dom portalu Trojmiasto.pl.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy