Trójmiasto złoży kolejne wnioski do tarczy samorządowej
Rząd przygotował przepisy w ramach tzw. tarczy samorządowej, która wesprzeć ma gimny w kryzysie wywołanym koronawirusem. Wśród nich jest kilka działań dających samorządom osłonę finansową. Zapytaliśmy władze Trójmiasta, jak oceniają te propozycje. - To nie rozwiąże naszych problemów - mówią zgodnie przedstawiciele Gdyni, Gdańska i Sopotu.
Koronawirus Gdańsk - Gdynia - Sopot - wszystko o COVID-19 w Trójmieście
Jak oceniasz założenia tarczy samorządowej?
Pakiet tarczy samorządowej przewiduje m.in.:
- podwojenie udziału powiatów, w tym miast prezydenckich, w dochodach z gospodarki nieruchomościami Skarbu Państwa. Teraz będzie trafiała do nich co druga, nie co czwarta złotówka
- wprowadzenie w 2020 r. możliwości nierównowagi strony bieżącej budżetu samorządu dodatkowo o wartość faktycznego ubytku w dochodach podatkowych (z PIT, CIT, podatków lokalnych: od nieruchomości, rolnego, leśnego, od środków transportowych, opłaty skarbowej, PCC, opłaty uzdrowiskowej i miejscowej) będącego skutkiem wystąpienia COVID-19
- złagodzenie w 2020 r. reguły fiskalnej ograniczającej zadłużenie o kwotę faktycznego ubytku w dochodach podatkowych jednostki (katalog jak wyżej), wynikającego z wystąpienia epidemii COVID-19
- wprowadzenie możliwości przesunięcia na kolejne miesiące wpłat do budżetu państwa dokonywanych przez jednostki o ponadprzeciętnych dochodach podatkowych. Raty janosikowego przypadające w czerwcu i lipcu 2020 r. miasta będą mogły zapłacić w drugim półroczu 2020 r
- uelastycznienie wydatkowania środków z tzw. funduszu korkowego w 2020 r. Pieniądze z tego funduszu będzie można przeznaczyć na przeciwdziałanie i łagodzenie skutków COVID-19
- wprowadzenie możliwości wcześniejszego przekazywania w 2020 r. rat części oświatowej, wyrównawczej, równoważącej i regionalnej subwencji ogólnej, co poprawi płynność samorządów. Z subwencji ogólnej za czerwiec miasta otrzymają, przykładowo: Kraków: 80 153 038, 87 zł, Gdynia: 21 926 365,56 zł
Projekt tarczy samorządowej to część tarczy antykryzysowej 4.0. Jest po drugim czytaniu w Sejmie, ale jeszcze go nie przyjęto. Został skierowany do sejmowej Komisji Finansów Publicznych.
Gdynia: pomocne rozwiązania, ale nie rozwiążą problemu
- Te rozwiązania będą w jakimś stopniu pomocne, ale nie rozwiążą problemu, tylko odsuną go w czasie. W tym roku poradzimy sobie zaciągając kredyt, którego zaciągnięcie byłoby możliwe także bez poluzowań, o których mowa w propozycji tarczy - komentuje Katarzyna Gruszecka-Spychała, wiceprezydent Gdyni - Już dziś widzimy, że spadek dochodów miasta jest drastyczny, a to na pewno nie koniec. W tym kontekście ani zadłużanie, ani chwilowa poprawa płynności poprzez odroczenia terminów płatności nie są lekarstwem. Byłaby nim realna rekompensata, o której na razie niestety nie ma mowy. Trzeba sobie jasno powiedzieć, że to nie jest polityka, tylko matematyka.
Czytaj też: Koronawirus uderza w miejskie finanse. Trójmiasto liczy straty
- Kryzys wynikający z epidemii zastał bowiem samorządy w sytuacji, która już była wyjątkowo trudna. Teraz, samorządy i tak już osłabione, po raz kolejny mierzą się z sytuacją, w której wydatki szybują w górę, a dochody jeszcze gwałtowniej pikują w dół. Te dziury wymagają zasypania pieniądzem słusznie należnym samorządom od państwa. Takie rozwiązanie nie tylko byłoby sprawiedliwe, ale też zwyczajnie opłacalne dla wszystkich - mówi Gruszecka-Spychała.
Porozmawiaj o koronawirusie na naszym forum
Gdynia na razie nie podaje na ile w sumie szacuje straty spowodowane koronawirusem, tłumacząc to tym, że jeszcze wiele może się zdarzyć. Dotychczasowe liczby, jak podkreślają władze miasta, są jednak porażające.
Wpływy z podatku PIT w Gdyni w samym tylko kwietniu są o 20 mln zł niższe, niż w kwietniu ubiegłego roku. Wpływy z CIT spadły o 61 proc. Spadek wpływów z komunikacji miejskiej w kwietniu wyniósł ponad 70 proc. (ponad 3,5 mln zł).
Trójmiejscy radni i urzędnicy
Do tego dochodzą wydatki na walkę z COVID oraz utracone zyski, bo miasto obniża i umarza czynsze w ramach pomocy dla przedsiębiorców. Od tych nieopłaconych należności musi jednak płacić państwu VAT.
Gdańsk: chwilowe rozwiązania, a nie długotrwała pomoc
Władze Gdańska wyliczyły, że tylko w kwietniu dochody miasta z podatków spadły o ponad 80 mln zł w porównaniu do ubiegłego roku. Ostrzegały też, że do końca roku zadłużenie miasta może niebezpiecznie wzrosnąć i apelowały do rządu o finansowe wsparcie. Wśród apeli była m.in. prośba o zwolnienie z tzw. janosikowego.
- Dwie raty janosikowego w Gdańsku to kwota ok. 8,3 mln zł. Rozłożenie na raty od sierpnia tej kwoty, to obciążenie wydatków od tego miesiąca o 1,7 mln zł. Samorządy postulowały o zawieszenie tej wpłaty w tym i następnym roku. Propozycja w tarczy to krótkotrwale i nieproporcjonalne do już odnotowanych ubytków dochodów rozwiązanie - mówi Izabela Kuś, skarbnik Gdańska.
Gdańsk póki co sceptycznie podchodzi także do pozostałych propozycji w tarczy samorządowej. I zapowiada, że "będzie bardzo uważnie, z kalkulatorem w ręku, przyglądać się każdej propozycji rzadu skierowanej do miast."
Zobacz też: Najczęstsze problemy z Tarczą Finansową. BCC radzi
- To jeszcze nie jest obowiązujące prawo, ale przygotowaliśmy wstępne wyliczenia z nim związane. W tarczy zaproponowano m.in. przesuniecie terminu opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2020 na rok przyszły, co stawia pod znakiem zapytania realność skorzystania z podwyższonego potrącenia. W naszej ocenie zapis ten uderza bezpośrednio w tegoroczne dochody samorządów. W Gdańsku ubytek może sięgnąć 15 mln zł - mówi Daniel Stenzel, rzecznik prezydent Gdańska - Reszta rozwiązań to rozwiązania chwilowe, pomagające przetrwać samorządom do końca roku. Tymczasem skutki osłabionej gospodarki, wprowadzonych ulg podatkowych w 2019 i spłaty kredytów na pokrycie ubytków dochodów podatkowych z tego roku, będą odczuwalne przez kilka kolejnych lat. Jeśli chodzi o korkowe, to pozytywna zmiana, jednak nie przynosi dodatkowych środków, a jedynie umożliwia realizację wydatków poniesionych na walkę z epidemią, a nie zrekompensowanych z budżetu państwa.
Sopot: to nie jest odpowiedź na nasze oczekiwania
- Tarcza samorządowa to nie jest odpowiedź na nasze oczekiwania. Znalazły się tam rozwiązania, o które postulowaliśmy, ale w całkowicie niewystarczającym wymiarze - komentuje Jacek Karnowski, prezydent Sopotu - Weźmy chociażby kwestię poluzowania możliwości zadłużania się - chcieliśmy, aby limit zadłużania dla samorządów zawiesić co najmniej na pięć lat, tymczasem owszem, dostaliśmy zgodę na wyższe zadłużania się, ale tylko na bieżący rok. Prosiliśmy też, aby janosikowe było wyliczane w stosunku do sytuacji finansowej obecnej, a nie historycznej sprzed dwóch lat. Niestety, tego postulatu rząd dotychczas nie posłuchał.
Czytaj też: Sopot tnie inwestycje za 40 mln zł
- Nie chcemy dopuścić, aby jakość życia w naszych miastach i gminach spadła. Liczymy, że w trakcie prac w parlamencie nad tą ustawą zostaną do niej wniesione odpowiednie poprawki. Mamy jeszcze pewną nadzieję, że po ostatnich rozmowach przedstawicieli Związku Miast Polskich i Unii Metropolii Polskich z panią premier Emilewicz to się zmieni - podkreśla Karnowski.
Według Karnowskiego jedyny "zysk" to przepis w tarczy mówiący o wzroście udziału samorządów w dochodach z gospodarki nieruchomościami skarbu państwa z 25 proc. do 50 proc.
- Niestety rząd w Tarczy zapisał, że opłaty za użytkowanie wieczyste będzie można wnosić do 31 stycznia 2021 r. Co spowoduje, że w tym roku możemy z tego tytułu nic nie dostać i zamiast 50 proc. może być 0 proc. - wskazuje Karnowski.
W Sopocie dochody budżetowe w kwietniu, w porównaniu do ubiegłego roku, spadły o 12,7 mln zł.