Istnieją dwie zasadnicze drogi dochodzenia należności przez poszkodowanych. Pierwsza z nich polega na dochodzeniu roszczeń w ramach postępowania upadłościowego. Druga droga natomiast związana jest z dochodzeniem roszczeń w ramach procesu cywilnego i egzekucji sądowej.
Należy jednak mieć na uwadze, iż w obecnym momencie nie można jednoznacznie wskazać na ile efektywne i skuteczne okażą się kroki podjęte w celu odzyskania należności od spółki, która prawdopodobnie znalazła się w stanie upadłości.
W jaki sposób klienci mogą odzyskać swoje środki pieniężne w ramach procesu cywilnego?Wstąpienie na drogę procesu cywilnego polega na wniesieniu pozwu o zapłatę do sądu rejonowego albo okręgowego w zależności od wartości przedmiotu sporu. Złożenie pozwu do sądu wiąże się z obowiązkiem uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 5 proc. wartości danego roszczenia. Warto również wystąpić w momencie składania pozwu z wnioskiem o zabezpieczenie powództwa, od którego nie pobiera się dodatkowej opłaty sądowej. Może to ułatwić zaspokojenie roszczenia.
Czy dla poszkodowanych bardziej korzystnym nie jest wniesienie pozwu zbiorowego?Pozew zbiorowy to novum w polskim systemie prawnym. Dotychczas konsumenci poszkodowani przez duże spółki oraz inne większe podmioty często rezygnowali z dochodzenia swoich praw w sądzie, po prostu z obawy przed potyczką z armią
prawników. Możliwość wniesienia pozwu zbiorowego nieco zmieniła tę sytuację. Korzystając z tej instytucji grupa co najmniej 10 poszkodowanych może wspólnie wystąpić na drogę sądową, o ile dochodzone roszczenia są jednego rodzaju.
Niższa jest również opłata sądowa, która wynosi 2 proc. wartości przedmiotu sporu. Pozew zbiorowy wydaje się zatem kuszącym rozwiązaniem, aczkolwiek nie sądzę, aby było to najlepsze rozwiązanie dla wierzycieli spółki .
Dlaczego pozew zbiorowy nie jest dobrym rozwiązaniem?Wniesienie pozwu zbiorowego ma przede wszystkim sens w sprawach, w których roszczenia są przez dłużnika kwestionowane. Nie widzę zatem powodu, aby klienci Amber Gold mieliby za pomocą pozwu zbiorowego udowadniać zasadność roszczeń, których być może spółka w ogóle nie ma zamiaru kwestionować. Poza tym pozew zbiorowy ma kilka innych istotnych wad.
O jakie wady chodzi?W przypadku wniesienia pozwu zbiorowego poszkodowani nie mogą żądać różnych kwot. Zgodnie z ustawą o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym wysokość roszczenia każdego członka grupy musi zostać ujednolicona. Możliwe jest przy tym tworzenie co najmniej dwuosobowych podgrup. Ponieważ klienci inwestowali zróżnicowane kwoty, niektórzy z nich będą musieli zrezygnować z części utraconych środków, tak aby poszczególne roszczenia zostały uśrednione. Co więcej, samo przygotowanie pozwu zbiorowego oraz przebrnięcie przez dodatkowe etapy proceduralne w postępowaniu, może zająć bardzo dużo czasu. Utrudnione może okazać się również wskazanie reprezentanta grupy. Póki co nie ma również wykształconego orzecznictwa w tym zakresie, wobec czego bardziej zasadnym wydaje się być wniesienie pozwu indywidualnego.
Czy postępowania upadłościowe ma jakikolwiek wpływ na proces cywilny?Zgodnie z obecnym stanem prawnym w przypadku ogłoszenia upadłości pozwanego, Sąd zawiesza toczące się postępowanie z urzędu. Następnie wzywa syndyka do złożenia oświadczenia czy wstępuje bądź odmawia wstąpienia w miejsce strony pozwanej. Jeżeli syndyk odmówi wstąpienia do niezakończonego postępowania, pozostanie ono zawieszone do końca upadłości spółki Amber Gold. Oznacza to właściwie, iż procedura cywilna ma mniejsze znaczenie niż samo postępowanie upadłościowe w przypadku ogłoszenia upadłości spółki.
Jakie są zatem szanse na ogłoszenie upadłości spółki?Na obecnym etapie nie można w sposób kategoryczny odpowiedzieć na tak postawione pytanie. Z doniesień medialnych wiadomo o co najmniej czterech wnioskach wierzycieli o ogłoszenie upadłości, z czego trzy mają zostać wkrótce rozpoznane przez sąd. Należy jednak zaznaczyć, iż na razie z Krajowego Rejestru Sądowego nie wynika, aby Amber Gold sp. z o. o. w Gdańsku była w stanie upadłości.
Od czego będzie zależeć rozstrzygnięcie sądu?Kluczowe znaczenie ma kwestia niewypłacalności spółki. Jeżeli sąd stwierdzi, iż majątek posiadany przez Amber Gold nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich jej zobowiązań, oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości mogłoby się wiązać z pokrzywdzeniem wierzycieli. Istotne znaczenie ma też ustalenie czy majątek spółki wystarczy na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Jednakże z doniesień prasowych wiadomo chociażby o kilkudziesięciu kilogramach metali szlachetnych, stąd ta kwestia nie wydaje się być problematyczna w tym przypadku. Poza tym, syndyk dysponuje instrumentami prawnymi, za pomocą których może przywrócić w skład masy upadłości przedmioty uprzednio wyprowadzone ze spółki, przykładowo w formie darowizny.
Co powinni zrobić poszkodowani w przypadku ogłoszenia upadłości Amber Gold przez sąd?Przede wszystkim istnieje konieczność zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości. Sędzia - komisarz wpisze ją na listę wierzytelności postępowania upadłościowego. W postanowieniu ogłoszeniu upadłości zostanie wskazany termin, w którym należy dokonać zgłoszenia bez ponoszenia dodatkowych opłat(termin ten może wynosić od jednego do trzech miesięcy). Wskazać należy, iż przekroczenie tego terminu nie pozbawia wierzyciela prawa do zgłoszenia wierzytelności. Będzie się to jednak wiązać z obowiązkiem zapłaty kosztów postępowania (zwykle w granicach od 500 do 1000 zł).
W doniesieniach medialnych można napotkać pomysł wniesienia pozwu przeciwko Skarbowi Państwa? Na czym miałoby to polegać?Rzeczywiście, w mediach pojawił się pomysł wniesienia pozwu grupowego przeciwko Skarbowi Państwa. Podstawą miałyby być zaniechania instytucji państwowych, które mogły doprowadzić najpierw do rejestracji spółki, a w rezultacie do prowadzenia przez nią działalności i zawierania umów z konsumentami. Muszą jednak zostać spełnione jednocześnie trzy przesłanki. Po pierwsze należy wykazać szkodę, o której wysokości poszkodowani otrzymają informację zapewne po zakończeniu postępowania upadłościowego. Po drugie, trzeba dokładnie wskazać jakie instytucje i w jaki sposób naruszyły prawo. Po trzecie, co de facto będzie najtrudniejsze do wykazania, trzeba udowodnić, iż między naruszeniem prawa przez organy państwowe a powstaniem szkody istnieje adekwatny związek przyczynowy.
adw. Nicholas Cieslewicz, adw. Piotr Bartecki
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy