Biznes
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Biznes
Dodaj raport
Praca Porady
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Kiedy pracownik może odmówić nadgodzin?

Marcin Muza
1 marca 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
Opinie (64)
Najnowszy artykuł na ten temat Szkolenie po nocnej zmianie. Czy to legalne?
Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę. Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę.

Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę.

fot. 123rf

Przyjmuje się, że praca w godzinach nadliczbowych jest obowiązkiem pracownika. Istnieje jednak kilka okoliczności, w których pracownik może jej odmówić.



Pracuję w pracach interwencyjnych, mam 54 lata i posiadam lekką grupę inwalidzką. Pracuję od poniedziałku do piątku po 8 godzin dziennie, jednak bywa, że pracodawca wymaga ode mnie przyjścia do pracy w sobotę na 8 godzin i w niedzielę na 10. Czy ma takie prawo? Co stanie się, kiedy mu odmówię? Moje zdrowie nie pozwala na taki wymiar pracy.
Na pytanie odpowiada Marcin Muza, radca prawny z MGS Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Mądry, Sznycer, Cwalina-Kowalewska, Sambożuk Sp.p.

Marcin Muza, radca prawny Marcin Muza, radca prawny

Marcin Muza, radca prawny

Zgodnie z art. 151 par. 1 kp praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie: 1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii; 2) szczególnych potrzeb pracodawcy.

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje oprócz normalnego wynagrodzenia dodatek (w wysokości 50 lub 100 proc. wynagrodzenia, w zależności od tego na jaką porę przypadają godziny nadliczbowe). Praca w godzinach nadliczbowych może być rekompensowana także przez udzielenie czasu wolnego. Zgodnie bowiem z art. 151(2) kp pracownikowi, który wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. Termin wykorzystania tego dnia powinien być uzgodniony z pracownikiem. Udzielenie dnia wolnego jest obowiązkiem pracodawcy.

Jak często pracujesz w godzinach nadliczbowych?

Choć nie zostało to wyrażone wprost w przepisach Kodeksu pracy to przyjmuje się (w orzecznictwie sądów oraz doktrynie prawa), że praca w godzinach nadliczbowych jest obowiązkiem pracownika. Jako źródła tego obowiązku wskazuje się m.in. na konieczność dbania o dobro zakładu pracy (art. 100 §2 kp) lub obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych, jeśli dotyczą one pracy i nie są sprzeczne z przepisami prawa (art. 100 §1 kp).

Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę.

Co do zasady pracownik może odmówić wykonania polecenia pracy w godzinach nadliczbowych, gdy:

1) Należy on do grup pracowników szczególnie chronionych, objętych zakazem pracy nadliczbowej. Do grupy tej zaliczamy:
a) kobiety w ciąży (art. 178 § 1 kp),
b) pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 bez ich zgody (art. 178 § 2 kp),
c) pracowników młodocianych (art. 203 § 1 kp),
d) pracowników niepełnosprawnych, chyba że lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne lub - w razie jego braku - lekarz sprawujący opiekę nad tym pracownikiem wyrazi na to zgodę (art. 15 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych),
e) pracowników pracujących na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, jeżeli praca nadliczbowa podyktowana jest szczególnymi potrzebami pracodawcy (art. 151 § 2 kp).
(2) Zostały już przekroczone dopuszczalne limity godzin nadliczbowych. Polecenie pracodawcy, jako niezgodne z prawem, nie jest dla pracownika wiążące (na podstawie art. 100 § 1 kp),
(3) Pracodawca korzysta ze swojego uprawnienia w sposób sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa lub zasadami współżycia społecznego (na podstawie art. 8 kp). Wskazać tu należy, że skorzystanie z tego uprawnienia na tej podstawie zarezerwowane jest raczej dla sytuacji wyjątkowych. Przyczyną odmowy nie może być np. zmęczenie pracownika.

Z listu czytelnika wynika, że zalicza się on do grupy pracowników niepełnosprawnych, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przepisy tego aktu prawnego stosuje się bowiem między innymi do osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z przyjętych stopni niepełnosprawności. Art. 3 tej ustawy wskazuje na trzy stopnie niepełnosprawności, tj. 1) znaczny, 2) umiarkowany i 3) lekki. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Ochrona, którą przewiduje art. 15 ust. 3 przywołanej ustawy dotyczy wszystkich niepełnosprawnych, którzy przedstawią pracodawcy orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, w tym także pracowników o orzeczonej niepełnosprawności w stopniu lekkim. Tym samym, po przedstawieniu przez czytelnika tego orzeczenia pracodawca nie może powierzyć mu wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Wskazuję jednocześnie, że ochrona, o której mowa powyżej jest wyłączona w sytuacji osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. W związku z tym polecenie czytelnikowi pracy w godzinach nadliczbowych będzie możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy mowa będzie o pracy przy pilnowaniu lub po uzyskaniu zgody lekarza.

Porady prawnika Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl

O autorze

autor

Marcin Muza

radca prawny, MGS LAW Kancelaria Radców prawnych Mądry, Sznycer, Sambożuk Spółka Partnerska Sp. p.

MGS Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Mądry, Sznycer, Cwalina-Kowalewska, Sambożuk Sp. p.

Miejsca

Zobacz także

Porady Prawnika (375)

Opinie (64) 1 zablokowana

  • 2019-09-06 18:00

    Obowiązek

    A niby dlaczego praca w nadgodzinach ma być obowiązkiem. Prawem pracownika powinna być odmowa jeżeli nie ma ochoty pracować ponad ustalone 40 godzin. Pracdawca nie jest "panem" pracownika. Łączy ich tylko stosunek pracy, a umawiali się na 40 godzin tygodniowo.

    Andrzej

    4 lata

    • 0 0

  • 2018-03-24 19:29

    Ciekawe

    Jak to rozwiązują w krajach tzw. madrzejszych, czyli europejskich ?

    6 lat

    • 3 0

  • 2018-03-02 22:08

    Prosze popatrzec na stocznie (1)

    w stoczniach w wielu firmach zmusza się ludzi do pracy po 10h ,12h a czasem wiecej godzin,nikt nawet nie mysli o dodatkach,nawet za prace w niedziele nie ma dodatku.bez ubezpieczen i skłdek,bez urlopów.smieciówki-innych ofert nie ma.korupcja taka jak dawniej,zamkniecie stoczni niczego nie zmieniało poza paroma świniami przy korycie.siedzi od lat stara banda i wyzyskuje ludzi.dlatego tak uciekaja na zachód.zróbcie cos z tym do

    ggg

    6 lat

    • 9 0

    • 2018-03-24 10:58

      dopóki znajdują sie ludzie co przychodzą i robią to góra nie widzi problemu
      druga sprawa ludzie nie pozywają takich firm to czemu te firmy miały by działać zgodnie z prawem? ludzie sami sobie to robią i jeden drugiemu na wzajem

      Kot

      6 lat

      • 0 1

  • 2018-03-05 08:22

    Polska jednak to jeszcze dziki kraj

    Od kilkunastu lat żyję i pracuję w uk.
    Tu pracodawca nie jest bardziej chroniony od pracownika,twoja umowa wyraźnie okresla liczbę godzin,które musisz wypracować.
    Nigdy nie spotkałam sie z sytuacją,że MUSISZ przyjsc na nadgodziny...twoja dobra wola-owszem zdarzają się jakies nagłe wypadki,ze praca musi być zrobiona na wczoraj i wtedy bez tzw overów sie nie obejdzie,ale nie jest to nagminne i zdarza sie raz na jakis czas i w głównej mierze ti pracownik decyduje czy przyjdzie na nad godziny czy nie.
    A pracodawca MUSI zaplacić jak za godziny nadliczbowe i nie ma w tym temacie nawet dyskusji.
    Dla mnie jest to niepojęte aby ktoś dysponował moim czasem wolnym i to jeszcze pod groźbą zwolnienia z pracy.
    No jak tak można?!pracownik to nie wół roboczy tylko człowiek,który oprócz pracy ma inne zobowiązania jak np RODZINA!
    A nawet jesli nie ma rodziny,to potrzebuje zregenerować siły lub po prostu się zrelaksować,pracodawca NIE powinien mieć prawa dysponować naszym czasem wolnym!Polskie prawo chroni tylko pracodawców,a co z pracownikiem?!
    U mnie w pracy jest tak,ze nadgodziny są co tydzień w weekend ale jesli nie uzbierają wystarczającej liczby chętnych,to odwołują po prostu...bez wielkiego szumu .
    Tu prawo jest dla ludzi a nie odwrotnie.

    Gośka

    6 lat

    • 5 2

  • 2018-03-01 09:54

    (2)

    Jak pracodawca daje wolne za nadgodziny to powinno to być 50 lub 100% więcej tak jak w przypadku gdy musiałby zapłacić

    6 lat

    • 41 1

    • 2018-03-01 11:38

      I tak jest w kp (1)

      50% wiecej

      6 lat

      • 2 4

      • 2018-03-04 12:50

        Owszem jest

        Ale zależy na czyj wniosek odbierane są nadgodziny. Wniosek pracownika 1:1, pracodawcy 1,5:1

        6 lat

        • 1 0

  • 2018-03-03 19:53

    artykuł nie wyjasnia nic!!!!!!

    We wiekszosci złodziejskich zokładow pracy (ochrona, sprzatanie,sklepy wielkopowierzchniowe,wszystkie złodziejskie zakłady pracy chronionej nie ma nadgodzin -jest umowa zlecenie i inspekca pracy jest fikcja gdyz tego nie kontroluje,nie kontroluje rowniez umow miedzy pracodawca a firma ktorej praca została zlecona!! Jp nie ma dostepu do dokumentacji firm i do serwerow firm a tam jest prawda!!!!!!!!

    tom53

    6 lat

    • 4 0

  • 2018-03-03 19:24

    Nigdy !!!

    Tak to działa

    Łukasz

    6 lat

    • 2 0

  • 2018-03-01 09:18

    w mojej firmie jak mi taki skoczył, że nie będzie robił nadgodzin, to w tym momencie przy wszystkich wyrzuciłem go z pracy (9)

    za darmo tego nie robi, nie podoba się to do widzenia. jak coś to czekają w kolejce Ukraińcy!!!

    Filip z Sopotu

    6 lat

    • 8 97

    • 2018-03-03 18:09

      w mojej firmie...

      głupota nie boli głupka tylko wszystkich do okoła

      bodybuilding

      6 lat

      • 0 0

    • 2018-03-03 16:50

      Czyli...

      Murzyni w Polsce.

      6 lat

      • 0 0

    • 2018-03-01 10:05

      (1)

      Karma wraca!

      Zbigniew

      6 lat

      • 17 4

      • 2018-03-03 09:14

        Lubię whiskas

        Kot prezesa

        6 lat

        • 0 1

    • 2018-03-01 22:13

      Kogo to obchodzi Janusz?

      Kubit

      6 lat

      • 0 1

    • 2018-03-01 21:00

      Frajer jestes nie szef

      Pracowałem u takiego "pracodawcy" a raczej zapier...em.zebrania robił pod biurem i mordę umiał drżeć że na wasze miejsce jest 100 innych.jak odchodziłem to prosił abym został 8lat pracy itd...powiedzialem mu że przecież jest za bramą 100 osób na moje miejsce.jak to się mówi (z niewolnika nie zrobisz pracownika)

      Marcin

      6 lat

      • 16 0

    • 2018-03-01 18:59

      -spotkaliscie sie w sadzie pracy po korzystnym dla pracownika wyroku :

      -zaplaciles za "mobing"
      -przywrociles go do pracy ,na normalej umowie
      - w najblizszym czasie mozesz spodziewac sie kontroli skarbowej.
      Koncza sie czasy "januszow"biznesmenow ktorzy ludzi mieli za stolec.
      -

      janusz z olszynki

      6 lat

      • 19 0

    • 2018-03-01 16:45

      Dni takich firm są już policzone.
      Nikt normalny w takiej instytucji nie zostanie.

      6 lat

      • 20 1

    • 2018-03-01 09:36

      Co za buc

      6 lat

      • 21 4

  • 2018-03-03 13:15

    Pracownik ma prawo do 11 godzinnego nieprzerwanego odpoczynku po każdej zmianie roboczej( nawet tej 12 godzinnej). Więc ile może pracować na dobę? Druga sprawa. Jak pracodawca nie zapewnia cieplej odzieży ochronnej, ciepłego posiłku regeneracyjnego/lub profilaktycznego (minimum 4 godziny pracy na otwartej przestrzeni)-to też odmawiamy pracy po 8 godzinach. Jak pracodawca nie wypłaca lub ewidentnie oszukuje pracowników na wypłacaniu wynagrodzenia za przepracowane godziny nadliczbowe-to w ogóle nie słuchamy tego, że on ma ważny interes pracodawcy.Tak samo nie mamy obowiązku świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych gdy zatrudnieni jesteśmy na umowę-zlecenie lub umowę o dzieło, a tym bardziej pracując na własnej działalności. Tak powinna brzmieć odpowiedż prawnika.

    6 lat

    • 5 0

  • 2018-03-01 09:05

    Niedlugo, już niedługo... (2)

    Przed nami decydujący moment na zmiany w tej dzikiej polskiej gospodarce. Niestety nie wynika on z "empati" klas wyzszych, natomiast z konieczności. Ratują się co prawda ukraincami, ale ale już niedługo zacznie się czas pracownika. Oczywiście wiadomo- na pierwszy ogień zasouguja smieciowki i inne wynalazki pro niewolnicze.

    6 lat

    • 37 4

    • 2018-03-02 18:11

      Niewolnictwo.

      Jestem 27 letnim niewolnikiem.
      Mieszkam w Gdyni ale mnie wykorzystują w Gdańsku. Jestem wykorzystywany od 18tego roku życia. Chciałem uciec za granicę ale nie mam serca opuszczać tego co tu osiągnąłem oraz w jakimś stopniu uważam że mój język obcy może być niewystarczający, nie osiągnąłem nic istotnego.
      Zazdroszczę innym, zwłaszcza patologi która w ogóle nie znając języka jeździ za granicę i robi wstyd.

      6 lat

      • 0 4

    • 2018-03-02 14:47

      2 mln Ukraińców Kaczyński wpuścił, a ciągle przyjeżdżają jeszcze kolejni. To jest chore

      6 lat

      • 1 3

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wiadomości

więcej (7264)

Historie sukcesu

Na swoim. Nikt nie jest odporny na reklamę, czyli "Zjednoczenie" w wersji com

Na swoim. "Zjednoczenie" w wersji com

30 lipca 2021 (69 opinii)

więcej (106)

TV Filmy

1687

Podejście Antonova do lądowania w Gdyni

więcej (1719)

Moim zdaniem

więcej (375)

Trójmiasto Deluxe

Najdroższa polska malarka. Ewa Juszkiewicz w Wenecji

Wystawa trójmiejskiej malarki w Wenecji

22 kwietnia 2024 (69 opinii)

więcej (1067)

Strefa start-up

więcej (204)

Ludzie biznesu

Ewa Bereśniewicz - Kozłowska

Ewa Bereśniewicz - Kozłowska

Prezes zarządu firmy Aplitt. Absolwentka Wydziału Elektroniki Politechniki Gdańskiej, studiów...

więcej

Najczęściej czytane