Biznes
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Biznes
Dodaj raport
Praca Porady
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Kiedy pracownik może odmówić nadgodzin?

Marcin Muza
1 marca 2018 (artykuł sprzed 6 lat) 
Opinie (64)
Najnowszy artykuł na ten temat Szkolenie po nocnej zmianie. Czy to legalne?
Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę. Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę.

Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę.

fot. 123rf

Przyjmuje się, że praca w godzinach nadliczbowych jest obowiązkiem pracownika. Istnieje jednak kilka okoliczności, w których pracownik może jej odmówić.



Pracuję w pracach interwencyjnych, mam 54 lata i posiadam lekką grupę inwalidzką. Pracuję od poniedziałku do piątku po 8 godzin dziennie, jednak bywa, że pracodawca wymaga ode mnie przyjścia do pracy w sobotę na 8 godzin i w niedzielę na 10. Czy ma takie prawo? Co stanie się, kiedy mu odmówię? Moje zdrowie nie pozwala na taki wymiar pracy.
Na pytanie odpowiada Marcin Muza, radca prawny z MGS Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Mądry, Sznycer, Cwalina-Kowalewska, Sambożuk Sp.p.

Marcin Muza, radca prawny Marcin Muza, radca prawny

Marcin Muza, radca prawny

Zgodnie z art. 151 par. 1 kp praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy, stanowi pracę w godzinach nadliczbowych. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie: 1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii; 2) szczególnych potrzeb pracodawcy.

Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje oprócz normalnego wynagrodzenia dodatek (w wysokości 50 lub 100 proc. wynagrodzenia, w zależności od tego na jaką porę przypadają godziny nadliczbowe). Praca w godzinach nadliczbowych może być rekompensowana także przez udzielenie czasu wolnego. Zgodnie bowiem z art. 151(2) kp pracownikowi, który wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym. Termin wykorzystania tego dnia powinien być uzgodniony z pracownikiem. Udzielenie dnia wolnego jest obowiązkiem pracodawcy.

Jak często pracujesz w godzinach nadliczbowych?

Choć nie zostało to wyrażone wprost w przepisach Kodeksu pracy to przyjmuje się (w orzecznictwie sądów oraz doktrynie prawa), że praca w godzinach nadliczbowych jest obowiązkiem pracownika. Jako źródła tego obowiązku wskazuje się m.in. na konieczność dbania o dobro zakładu pracy (art. 100 §2 kp) lub obowiązek stosowania się do poleceń przełożonych, jeśli dotyczą one pracy i nie są sprzeczne z przepisami prawa (art. 100 §1 kp).

Nieuzasadniona odmowa wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych może być podstawą do nałożenia kary porządkowej lub nawet rozwiązania umowy o pracę.

Co do zasady pracownik może odmówić wykonania polecenia pracy w godzinach nadliczbowych, gdy:

1) Należy on do grup pracowników szczególnie chronionych, objętych zakazem pracy nadliczbowej. Do grupy tej zaliczamy:
a) kobiety w ciąży (art. 178 § 1 kp),
b) pracowników opiekujących się dzieckiem do lat 4 bez ich zgody (art. 178 § 2 kp),
c) pracowników młodocianych (art. 203 § 1 kp),
d) pracowników niepełnosprawnych, chyba że lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne lub - w razie jego braku - lekarz sprawujący opiekę nad tym pracownikiem wyrazi na to zgodę (art. 15 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych),
e) pracowników pracujących na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia, jeżeli praca nadliczbowa podyktowana jest szczególnymi potrzebami pracodawcy (art. 151 § 2 kp).
(2) Zostały już przekroczone dopuszczalne limity godzin nadliczbowych. Polecenie pracodawcy, jako niezgodne z prawem, nie jest dla pracownika wiążące (na podstawie art. 100 § 1 kp),
(3) Pracodawca korzysta ze swojego uprawnienia w sposób sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem prawa lub zasadami współżycia społecznego (na podstawie art. 8 kp). Wskazać tu należy, że skorzystanie z tego uprawnienia na tej podstawie zarezerwowane jest raczej dla sytuacji wyjątkowych. Przyczyną odmowy nie może być np. zmęczenie pracownika.

Z listu czytelnika wynika, że zalicza się on do grupy pracowników niepełnosprawnych, o których mowa w art. 15 ust. 3 ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Przepisy tego aktu prawnego stosuje się bowiem między innymi do osób, których niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z przyjętych stopni niepełnosprawności. Art. 3 tej ustawy wskazuje na trzy stopnie niepełnosprawności, tj. 1) znaczny, 2) umiarkowany i 3) lekki. Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne.

Ochrona, którą przewiduje art. 15 ust. 3 przywołanej ustawy dotyczy wszystkich niepełnosprawnych, którzy przedstawią pracodawcy orzeczenie potwierdzające niepełnosprawność, w tym także pracowników o orzeczonej niepełnosprawności w stopniu lekkim. Tym samym, po przedstawieniu przez czytelnika tego orzeczenia pracodawca nie może powierzyć mu wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych. Wskazuję jednocześnie, że ochrona, o której mowa powyżej jest wyłączona w sytuacji osób zatrudnionych przy pilnowaniu oraz gdy, na wniosek osoby zatrudnionej, lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub w razie jego braku lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą wyrazi na to zgodę. W związku z tym polecenie czytelnikowi pracy w godzinach nadliczbowych będzie możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy mowa będzie o pracy przy pilnowaniu lub po uzyskaniu zgody lekarza.

Porady prawnika Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl

O autorze

autor

Marcin Muza

radca prawny, MGS LAW Kancelaria Radców prawnych Mądry, Sznycer, Sambożuk Spółka Partnerska Sp. p.

MGS Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Mądry, Sznycer, Cwalina-Kowalewska, Sambożuk Sp. p.

Miejsca

Zobacz także

Porady Prawnika (375)

Opinie (64) 1 zablokowana

  • 2018-03-01 10:45

    (2)

    Jak pada prośba o zostanie po godzinach to pytam szefa, czy mogę przespać się z jego żoną. Temat od razu się kończy :)

    6 lat

    • 25 0

    • 2018-03-01 17:09

      Zapomniałem dodać, że mój szef ma 63 lata. Żonę ma rówieśniczkę...

      6 lat

      • 3 2

    • 2018-03-01 13:34

      Mokre Twoje sny.

      6 lat

      • 3 3

  • 2018-03-01 16:47

    Wszystko byloby ok gdyby nie fakt, ze pracodawcy unikaja placenia jak moga a wyrownanie w urlopie znaczy tyle, ze i tak nie wezmiesz go wtedy kiedy bedziesz chcial tylko wtedy, kiedy bedzie to pasowac pracodawcy. Za urlopy nadgodzin nie robie i trzymam sie tego od lat. Dziwnym zbiegiem okolicznosci przestano mi je "oferowac" :)

    6 lat

    • 10 1

  • 2018-03-01 09:16

    Nigdy (1)

    Pracownik jest niewolnikiem pracodawcy i musi robić wszystko co jego pan mu karze.

    6 lat

    • 32 11

    • 2018-03-01 14:48

      Tak jest, pracownik musi nawet na wezwanie swego pana-pracodawcy oddać do jego dyspozycji własną żonę, dziewczynę, córkę czy matkę.

      6 lat

      • 5 2

  • 2018-03-01 10:05

    Zenada!!! (2)

    Moj pracodawca nie daje wolnego za nadgodziny. Dodatkowo nie placi 50% badz 100%

    Kasia

    6 lat

    • 23 3

    • 2018-03-01 12:08

      ejj

      zgłosić to!

      6 lat

      • 9 0

    • 2018-03-01 10:58

      to nie płacz na forum tylko idź do inspektora pracy...

      dorośnij

      6 lat

      • 18 0

  • 2018-03-01 12:03

    Eldorado sie konczy.wielu januszo biznesmenow to odczuje

    6 lat

    • 14 0

  • 2018-03-01 10:44

    Pracownik czy niewolnik?

    To jest bardzo kontrowersyjny zapis kodeksu i w moim odczuciu ogranicza on znacznie moje swobody dysponowania własnym czasem oraz ogranicza mi możliwości innego zarobkowania
    Dlatego występuje tylko w umowach o pracę
    Sądy bardzo luźno podchodzą do tego zapisu, na szczęście na korzyść pracownika
    Prawnik ani nie dopytał się jaką umowa ani jaki jest przyjęty okres rozliczeniowy, ani czy pracodawca wie o niepełnosprawności ......takie detale, a może to umowa zlecenie i kodeks nie obowiązuje
    Jest też przepis o czymś takim jak usuwanie awarii, i wtedy wszystkie limity są zupełnie inne :P

    Kocio

    6 lat

    • 23 0

1
2
3

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wiadomości

więcej (7289)

Historie sukcesu

Na swoim. Kremy tylko naturalne rodziny Stachowskich

Na swoim. Kremy rodziny Stachowskich

28 września 2018 (70 opinii)

więcej (106)

TV Filmy

5298

Lądowanie Antonova AN124 w Gdyni (19)

więcej (1727)

Moim zdaniem

więcej (375)

Trójmiasto Deluxe

Najdroższa polska malarka. Ewa Juszkiewicz w Wenecji

Wystawa trójmiejskiej malarki w Wenecji

22 kwietnia 2024 (69 opinii)

więcej (1067)

Strefa start-up

więcej (204)

Ludzie biznesu

Marek Kasicki

Marek Kasicki

Wiceprezes zarządu Energa-Operator. Absolwent Wydziału Zarządzania i Ekonomii Politechniki Gdańskiej ( 1995 r.), Francusko-Polskich Podyplomowych Studiów Bankowości i Finansów ( 1995 r.), Podyplomowych Studiów Podatkowych (2001 r.), Podyplomowych Studiów Menedżerskich - Executive MBA (2010 r.) organizowanych przez Gdańską Fundację Kształcenia Menadżerów i Rotterdam School of Management Erasmus University. Karierę zawodową rozpoczynał w 1995 najpierw w Dziale finansowym Danone Polska Sp. z...

więcej

Najczęściej czytane