• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Przerwa na posiłek u pracowników na umowie cywilnoprawnej

Wojciech Kawczyński
1 października 2018 (artykuł sprzed 5 lat) 
Najnowszy artykuł na ten temat Czy nowy pracodawca może mi skrócić urlop?
Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku może stwarzać poważne zagrożenie dla BHP. Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku może stwarzać poważne zagrożenie dla BHP.

Pracownicy zatrudnieni na umowach cywilnoprawnych nie korzystają z ochrony oraz przywilejów gwarantowanych przez polskie prawo dla stosunku pracy. Często staje się to polem do nadużyć.



Jestem pielęgniarką. W ramach umowy cywilnoprawnej pełnię dyżury 16-godzinne, podczas których nie mam zapewnionej przerwy na posiłek. Czy mogę coś zrobić, żeby ją uzyskać?
Odpowiedzi na to pytanie udzielił mecenas Wojciech Kawczyński z Kancelarii Prawnej Kawczyński i Kieszkowski Adwokaci i Radcowie Prawni Sp.p. w Gdańsku.

Wojciech Kawczyński, radca prawny Wojciech Kawczyński, radca prawny
I Uwagi ogólne

Umowa zlecenie należy do grupy umów cywilnoprawnych, a zatem co do zasady nie korzysta z ochrony oraz przywilejów gwarantowanych przez polskie prawo dla stosunku pracy, w tym także z przywileju płatnej (wliczonej do czasu pracy) przerwy na posiłek, tak jak jest to w przypadku stosunku pracy. W konsekwencji są dwie możliwości:
A. dochodzenie ustalenia stosunku pracy i w oparciu o to domaganie się przerwy na posiłek wliczanej do czasu pracy.
B. Domaganie się zapewnienia takiej przerwy w ramach zawartej umowy cywilnoprawnej, w oparciu o inną podstawę prawną niż art. 134 Kodeksu pracy (KP).

II Przerwa na posiłek w ramach stosunku pracy

a) Ustalenie stosunku pracy

Zgodnie z art. 22 KP: "Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatrudnienie w warunkach określonych powyżej to zatrudnienie na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy i nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w pierwszym zdaniu".

Stąd też, jeśli czytelniczka wykonuje czynności pielęgniarskie pod kierownictwem, w miejscu i czasie, a także w sposób wyznaczony przez zleceniodawcę to łączący ich stosunek może zostać uznany nie za umowę cywilnoprawną, lecz za umowę o pracę.

b) Dyżur w ramach stosunku pracy

Co do zasady dyżur, w którym pracownik pozostaje w gotowości do świadczenia pracy, ale jej nie świadczy, nie wlicza się do czasu pracy. Inaczej jest jednak w przypadku pracowników wykonujących zawód medyczny i posiadających wyższe wykształcenie, zatrudnionych w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych. Zgodnie z art. 95 ustawy o działalności leczniczej mogą być oni zobowiązani do pełnienia w zakładzie leczniczym tego podmiotu dyżuru medycznego, czyli czynności zawodowych poza normalnymi godzinami pracy, a czas pełnienia tego dyżuru wlicza się do czasu pracy.

c) Przerwy w godzinach pracy

Zgodnie z art. 134 KP jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy. Udzielenie takiej przerwy to obowiązek pracodawcy, a jego naruszenie stanowi wykroczenie w myśl przepisu art. 281 KP. zagrożone karą grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł". Niestety, prawo pracy, poza przypadkami szczególnymi (kobiety w ciąży, pracownicy pracujący przed komputerem etc.) nie przewiduje większej liczby obowiązkowych przerw niezależnie od liczby godzin pracy przepracowanych w danym dniu.

Jak często masz w pracy przerwy na posiłek?

Natomiast zgodnie z art. 141 KP pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy niewliczaną do czasu pracy, w wymiarze nieprzekraczającym 60 minut, przeznaczoną na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Taką przerwę wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Wprowadzenie takiej przerwy to jednak prawo, a nie obowiązek pracodawcy, stąd można o to wnosić do pracodawcy, ale pracodawca nie musi takiej prośby uwzględniać.

Jednakże jeśli czytelniczka miałaby przez cały szesnastogodzinny dyżur pracować, to niezapewnienie jej możliwości zjedzenia kolejnego posiłku w pracy może być uznane za naruszenie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Co prawda, nie ma przepisów wprost nakazujących w sytuacji dyżurów pielęgniarskich wyznaczenia kolejnej przerwy dla pracownika na spożycie posiłku, ale w mojej ocenie jeśli niewyznaczenie takiej przerwy wpływa na bezpieczeństwo i higienę pracy, to pracodawca powinien skorzystać w jakimś wymiarze z przerwy, której może udzielić zgodnie z art. 141 KP. Zapewnienie warunków pracy zgodnych z BHP, to na mocy art. 207 w zw. z 94 pkt. 4 KP-jeden z podstawowych obowiązków pracodawcy.

III Przerwa na posiłek w ramach stosunku cywilnoprawnego

Ta ostatnia uwaga odnosi się również do osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, a także do osób prowadzących w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, na własny rachunek działalność gospodarczą albowiem pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2 KP, także tym osobom. Zagrożenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy byłoby tym większe, gdyby pracodawca uznał, iż w związku z zatrudnianiem czytelniczki na podstawie umowy cywilnoprawnej nie wyznaczył nawet tej przerwy, o której mowa w art. 134 KP. Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku stwarza w mojej ocenie poważne zagrożenie dla BHP szczególnie w zakładach opieki zdrowotnej.

IV Konkluzja

Reasumując, czytelniczka powinna zwrócić się do pracodawcy z prośbą o wyznaczenie kolejnej (poza obowiązkową wynikającą z art.134 KP) przerwy na posiłek, uzasadniając to tym, iż świadczenie pracy w wymiarze tylu godzin, które mijają od wyznaczonej przez pracodawcę przerwy obowiązkowej (zgodnej z art. 134 KP) stanowi zagrożenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeśli zwrócenie się do pracodawcy nie zmieni sytuacji czytelniczki, w mojej ocenie powinna ona poinformować o tym Państwową Inspekcję Pracy, szczególnie uwypuklając negatywne aspekty braku przerwy na kwestie BHP. W przypadku zaś jeśli nie została jej zapewniona nawet 15-minutowa przerwa zgodnie z art. 134 KP to o ile są spełnione przesłanki z art. 22 KP, o których mowa powyżej, powinna rozważyć podjęcie działań zmierzających do ustalenia stosunku pracy.

Porady prawnika Porady prawnika

Masz wątpliwości dotyczące działań firmy, która cię zatrudnia? Nie wiesz jak postąpić w sporze z pracodawcą, jakie możliwości pozostawia ci prawo pracy? A może po prostu jest temat, który cię nurtuje i chcesz poznać zastosowanie bieżących przepisów? Prześlij swoje pytania mailem: serwispraca@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisie Praca portalu Trojmiasto.pl

O autorze

autor

Wojciech Kawczyński

radca prawny, kancelaria Kawczyński i Kieszkowski

kawczynski i kieszkowski adwokaci i radcowie prawni sp.p.

Opinie (38) 2 zablokowane

  • (8)

    No to kochani tradycyjnie.Rocznik GUS.Liczba osób w wieku produkcyjnym 25 mln.Liczba pracujących 14 mln,z czego 10 mln umowa o pracę, reszta smieciowki.11 mln robi na czarno, wyjechała za granicę albo w ogóle nie robi i nie rejestruje się. Aha bezrobocie 5% hahah)Miłego dnia.

    • 33 2

    • Po co przerwa (4)

      Robię na produkcji , składam części czyli do tulei najpierw kulka potem sworzeń a na końcu sprężyna i pod 3 tonową prasę. Po 9 godzinach się pomyliłem dałem sworzeń ,sprężynę i kulkę i pod prasę I nagle SRUUuuuu.!!!! Bim, Bammmm BOOmmm Pfiuuu i brzdęk, pełno rykoszetów i u prezesa dziura w ścianie na wylot, szyba i obraz rozwalone, na biurku długa bruzda, wybiegł spocony i kazał zrobić przerwę, kulki nigdy nie odnaleziono....

      • 22 2

      • i tu pojawia sie pytanie (1)

        Gdzie jest kulka?

        • 15 1

        • Jak to Polak. Jedną zepsuje, drugą zgubi.

          • 7 1

      • Zagwozdka

        Mnie też to zastanawia ... co się stało z kulką? Ja tu wietrzę nadprzyrodzone moce ...

        • 5 0

      • Ja myślę. prezes połknął i nie chce się do tego przyznać.

        • 0 0

    • sven idz zrob cos pozytecznego (2)

      ty kazdy artykul komentujesz ty jestes jakis psychiczny juz w raporcie drogowym sie smieja z ciebie

      • 6 3

      • Sven jest jak Gruppenfuehrer Wolf (1)

        Kilka osób pod jedną fikcyjną maską

        • 6 0

        • ale będę jak Arsen Lupin

          • 1 0

  • (4)

    "Inaczej jest jednak w przypadku pracowników wykonujących zawód medyczny i posiadających wyższe wykształcenie, zatrudnionych w podmiocie leczniczym wykonującym działalność leczniczą w rodzaju stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych". Czyli osoby bez wykształcenia wyższego mogą nie jeść.

    • 34 2

    • takie prawo (3)

      lekarze wywalczyli sobie przerwy, a politycy i pielęgniarkach nie pomyśleli, lub pominęli specjalnie

      • 5 1

      • Walka o lepszy byt. (1)

        Każdy strajk pielęgniarek kończy się podwyżką pensji dla lekarzy.

        • 4 0

        • To medyczna "teoria względności"

          • 3 0

      • prekariat 2.0

        tia, tylko ze wiekszosc lekarzy jest na kontraktach - ergo prawo pracy ich nie dotyczy

        • 1 0

  • (2)

    Wszystko zależy od ludzi. U mnie w firmie są dwie przerwy na posiłki, po 15 minut w ciągu 8 godzin. I są normalnie płatne bez względu na rodzaj umowy. Tak było zawsze i będzie nadal.

    • 17 1

    • u nas też, jedna się należy z Kodeksu Pracy, drugie 15 min daje nam pracodawca

      • 7 0

    • Można?

      Ano można, trzeba tylko chcieć, a nie robić cyrk i szukać przepisów na każdą okazję.
      Wszyscy jesteśmy ludźmi.

      • 3 0

  • (1)

    "Zagrożenie dla bezpieczeństwa i higieny pracy byłoby tym większe, gdyby pracodawca uznał, iż w związku z zatrudnianiem czytelniczki na podstawie umowy cywilnoprawnej nie wyznaczył nawet tej przerwy, o której mowa w art. 134 KP."
    Czyli Pana zdaniem do osoby nie zatrudnionej na umowie o pracę powinniśmy zastosować przepisy umowy o pracę?

    Pracodawca który by to zrobił strzeliłby sobie w stopę, bo w razie kontroli PIP albo w sądzie podniesiony zostanie argument że zatrudnienie na tą umowę cywilnoprawną wypełniało znamiona umowy o pracę, skoro pracodawca sam stosował przepisy podobne do tych, które są na umowie o pracę.

    • 15 0

    • A 16 godzinny dyżur jak ma się do BHP a zwłaszcza dla bezpieczeństwa pacjenta?

      • 2 0

  • Kiedy, (3)

    będzie przerwa od kapitalizmu i tego mędrkowania legitymizującego wyzysk?

    • 13 4

    • (2)

      Jak będzie rządzić partia Razem to skończy się wyzysk zwykłego szeregowego pracownika. Czyli nigdy.

      • 3 1

      • Przeciez Razem to neobolszewicy (1)

        Wszystkim po równo

        • 3 0

        • Liczy się tylko prawdziwy kapitalizm i wolność tak jak w Ameryce a nie tam jakieś komunizmy i zabieranie bogatym żeby dawać biednym. Woda, powietrze, ziemia i wszystko w ogóle powinno być prywatne bo wiadomo, że jak prywatne to lepiej zarządzane i w ogóle jest lepiej tylko te komuchy nic nie rozumieją i niszczą prawdziwy dający wolność kapitalizm. Kiedy prywatyzacja galaktyk pytam, no kiedy?

          • 0 0

  • wg UE jesli pracujesz ponad 5 godzin masz przerwe 30 minut, i czy ta przerwa jest platna (3)

    czy nie zalezy od umow w danym panstwie. w Szwecji masz przerwe po 5 godzinach pracy i wynosi ona 30 minut i nie jest platna. maksymalnie mozesz pracowac dziennie 10 godzin. nie dluzej, bo tego zabrania UE. malo kto wie o tym w Polsce

    • 13 3

    • (1)

      Ale Szwecja to lewactwo, socjalizm i niech tam sobie nawet przez pół dnia w pracy piją kawkę i siedzą na tyłku. My jesteśmy za prawicą, kapitalizmem i nie chcemy przerw w pracy, bo to pasożytnictwo.

      • 5 5

      • jeśli Szwecja to socjalizm (nie mylić z socjalem), to kapitalizm jest we Wietnamie

        • 1 2

    • Ale jak to !?

      To już nie obowiązuje elastyczny czas pracy po 13 godzin na dobę przez cały rok !?

      • 2 0

  • Ktoś jeszcze w tych czasach pracuje na śmieciówkach?

    Ludzie szanujcie się. Pracodawcy są w d i umowa o pracę w dzisiejszych czasach to absolutna podstawa. I nie dajcie się nabrać na jakieś bzdury o kosztach itp

    Koszty pracy w Polsce należą do najniższych w UE

    • 22 2

  • Autor nie jest na bieżąco z prawem pracy

    Zleceniobiorcy mają mieć takie same warunki jak pracujący na umowę o pracę (są już wykładnie PIP i wyroki SA).

    • 12 1

  • Świadczenie pracy przez 16 godzin bez możliwości skorzystania z przerwy na spożycie posiłku może stwarzać poważne zagrożenie dla BHP.

    :D :D ale dla życia pracownika nie stwarza żadnych zagrożeń

    ale pierd....enie

    • 11 3

  • 16 godzin pracy?
    umowa zlecenie?
    bez nadgodzin?
    bez przerw na jedzenie i odpoczynek?

    Ludzie, na co wy się godzicie? Kto wam każe takie umowy zawierać?
    Przecież brakuje pielęgniarek, to wy dyktujecie warunki, nie szef

    Na takiej umowie to ja bym mówiła kiedy i ile mam przerwy, serio
    W końcu to umowa cywilna, mona mieć tyle bezpłatnych przerw ile się chce

    • 17 1

1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Ludzie biznesu

Piotr Ciechowicz

Wiceprezes Agencji Rozwoju Pomorza. Nadzoruje prace Regionalnej Instytucji Finansującej, Działu Promocji oraz Centrum Obsługi Inwestora. Wcześniej pełnił funkcję wicedyrektora Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Współtwórca struktur wdrażania i zarządzania Funduszami Europejskimi na poziomie regionu. Współnadzorował realizację Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w województwie pomorskim w latach 2004 - 2006, w ramach...

Najczęściej czytane