Praca w godzinach nocnych oraz w niedzielę i święta to temat, który często pojawia się w pytaniach czytelników. Kiedy za taką pracę należy nam się dodatek do wynagrodzenia?
Pracuję w firmie sprzątającej w godz. 20:30-4:30. Nie dostajemy żadnego dodatku za pracę w nocy. Pracę zaczynamy w niedzielę, a kończymy w nocy z czwartku na piątek (pięciodniowy system pracy). Czy należą nam się dodatki za pracę w nocy i w niedzielę? W tym momencie zarabiamy najniższą krajową, czyli 2250 zł.Na pytanie odpowiada Mariusz Królczyk, prawnik z Kancelarii Prawnej Griffin.
W chwili obecnej obrót gospodarczy coraz częściej wymaga od pracownika pracy w porze nocnej lub w dniach ustawowo wolnych od pracy. Pracownikowi, który pracuje w porze nocnej, a także w niedziele i święta, należy się rekompensata, do której prawo zostało uregulowane w Kodeksie pracy (Dz. U. 1974 Nr 24 poz. 141 ze zm.).
Rekompensata za pracę w porze nocnejZgodnie z treścią art.151(7) § 2 Kodeksu pracy pracownikiem pracującym w nocy jest pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej trzy godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.
Praca w porze nocnej została sprecyzowana w art. 151(7) § 1 Kodeksu pracy jako praca pomiędzy godziną 21 a 7 rano następnego dnia. Jednak należy zwrócić uwagę, że każdy pracodawca może w tym przedziale czasowym określić osiem godzin, w ciągu których w jego zakładzie pracy będzie trwała pora nocna. Jeżeli pracodawca zdecyduje się indywidualnie określić porę nocną,
musi tę informację umieścić w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub w obwieszczeniu. W pozostałych przypadkach pora nocna obowiązuje w godzinach wskazanych w Kodeksie pracy.
Oferty pracy w Trójmieście
W związku z powyższym, jeżeli zmiana czytelnika rozpoczyna się o godzinie 20:30 i trwa do godziny 4:30 w nocy następnego dnia, to oznacza to, że praca będzie wykonywana zarówno w porze dziennej, jak i w porze nocnej. Jednak jak wskazuje treść art. 151(8) § 1 Kodeksu pracy
pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę w porze nocnej w wysokości 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ponadto, zgodnie z dalszą treścią przytoczonego przepisu prawnego,
w stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej, stale, ale poza zakładem pracy, dodatek za tę pracę może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2018 roku (sygn.: I PK 94/17) "wysokość ryczałtu powinna odpowiadać przewidywanemu wymiarowi pracy w godzinach nadliczbowych bądź w porze nocnej".
Ochronę prawa do dodatku stanowi art. 151(7) § 6 Kodeksu pracy, bowiem
na pisemny wniosek pracownika pracującego w nocy pracodawca musi poinformować właściwego okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy. W ten sposób Inspektorat Pracy może sprawować kontrolę nad zatrudnianiem pracowników w porze nocnej.
Rekompensata za pracę w niedziele i święta
tak, moja praca tego wymaga
57%
tak, ale dlatego, że sam(a) reguluję swój czas pracy
7%
tylko w wyjątkowych sytuacjach
13%
nie, nie pracuję o tej porze
23%
Zgodnie z art. 151(9) § 1 Kodeksu pracy dniami wolnymi od pracy są niedziele i święta.
Praca w niedziele i święta jest wykonywana między godziną 6 a godziną 6 dnia następnego, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. Kodeks pracy w treści
art. 151(10) pkt 1-11 wyraźnie wylicza, kiedy praca w niedziele i święta jest dozwolona. Jest to możliwe m.in., gdy praca jest wykonywana w ruchu ciągłym, przy pracy zmianowej, niezbędnych remontach, w rolnictwie i hodowli, w transporcie i komunikacji, przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności (np. branża gastronomiczna i hotelarska) oraz w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.
Porady prawne w serwisie Praca
W związku z powyższym, jeżeli pracownik pracuje w niedziele i święta od godziny 20:30 do 4:30 rano następnego dnia, w przypadkach, o których mowa w art. 151(10) pkt 1-9 i 11 oraz w przepisach ustawy z dnia 10 stycznia 2018 roku o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni (Dz. U. poz. 306 i 650 ze zm.), to
pracodawca jest obowiązany zapewnić mu inny wolny dzień od pracy, w zamian za pracę w niedziele w okresie sześciu dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. W zamian za pracę w święto należy wyznaczyć dzień wolny w ciągu okresu rozliczeniowego (art. 151(11) § 1 Kodeksu pracy). Natomiast jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie dnia wolnego od pracy do końca okresu rozliczeniowego,
pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę. Z kolei, gdy nie jest możliwe wykorzystanie w terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, w ostateczności
pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości 100 proc. wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto (art. 151(11) § 2 i § 3 Kodeksu pracy).
Warto wskazać, że pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na cztery tygodnie z niedzieli wolnej od pracy (art. 151(12) Kodeksu pracy).
Podsumowanie
Podsumowując, w związku z pracą w porze nocnej Kodeks pracy przewiduje dodatkowe środki ochrony pracownika.
Pracownikowi pracującemu od godziny 20:30 do 4:30 następnego dnia, od niedzieli do czwartku przysługuje dodatek za pracę w porze nocnej albo ryczałt, gdy wykonuje pracę stale poza zakładem pracy. Ponadto,
za pracę w niedziele przysługuje dzień wolny, a gdy nie można wskazać dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego, pracownikowi przysługuje taka sama stawka wynagrodzenia za każdą godzinę, jaką ustalono w umowie o pracę. Zgodnie z Wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lipca 2008 roku (sygn.: I OSK 1135/07) "w przypadku, w którym praca w niedzielę i święta, za które pracownik nie otrzymał dnia wolnego, spowoduje jednoczesne przekroczenie przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy, pracownikowi będzie przysługiwał zarówno dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych, jak i dodatek za pracę w niedzielę lub święto, jeżeli w zamian za te dni nie udzielono pracownikowi dni wolnych.
W sytuacji takiej przysługują pracownikowi dwa dodatki. Przepisy art. 151(11) § 2 i § 3 Kodeksu pracy oraz art. 151(11) § 2 Kodeksu pracy stanowią dwa niezależne od siebie tytuły do otrzymania dodatku do wynagrodzenia i w razie ich zbiegu pracownik powinien otrzymać wynagrodzenie na podstawie obu tych tytułów".Należy podkreślić, że rekompensata za pracę w porze nocnej i pracę w niedziele i święta przysługuje pracownikowi, który jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę, niezależnie od wysokości wynagrodzenia. Niestety zleceniobiorca pracujący na podstawie umowy zlecenia nie ma tych uprawnień, bowiem jego zobowiązania wobec zleceniodawcy nie reguluje Kodeks pracy.
Porady prawnika
Masz wątpliwości dotyczące procedury zakupu lub najmu nieruchomości? Nie wiesz jak postąpić w sporze z deweloperem lub pośrednikiem? Jak się rozliczyć z Urzędem Skarbowym? Prześlij swoje pytania mailem: prawniknieruchomosci@trojmiasto.pl. Na pytania czytelników odpowiadać będą radcy z trójmiejskich kancelarii. Odpowiedzi na wybrane pytania publikowane będą w Serwisach Praca oraz Dom i Nieruchomości portalu Trojmiasto.pl
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy