• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Czy w upały możemy odmówić wykonywania pracy?

Wioletta Kakowska-Mehring
15 lipca 2023, godz. 10:00 
Opinie (86)

Jaka temperatura powinna panować w miejscu pracy? Okazuje się, że przepisy Kodeksu pracy określają minimalną temperaturę w zakładzie pracy, ale nie maksymalną. "Przez Polskę obecnie przetacza się fala upałów, które dają się we znaki pracownikom" - zauważyli posłowie Lewicy oraz związkowy i zaapelowali o wyraźne wskazanie w Kodeksie wysokich temperatur, które uniemożliwiają wykonywanie pracy.



Czy upał przeszkadza ci w wykonywaniu pracy?

Posłowie z partii Razem oraz związkowcy złożyli do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg interpelację, w której przekonują, że w upały czas pracy w firmach powinien być skrócony. Obecnie takich regulacji nie ma w polskim prawie.

- W prawie pracy uznaje się wysokie temperatury za czynnik niekorzystny dla zdrowia pracowników, ale przepisy w tej kwestii nie są klarowne. Brakuje na przykład jasnego określenia warunków odpoczynku pracowników w trakcie upału oraz wskazania, kiedy dokładnie należy skrócić dzień pracy - czytamy w komunikacie.

Jak zauważają autorzy interpelacji, w rozporządzeniach istnieją wymogi zapewnienia minimalnej temperatury w wypadku mrozów, jednak brakuje analogicznych przepisów dotyczących maksymalnych temperatur przy upałach.

A co dziś regulują przepisy? W biurze temperatura nie może spaść poniżej 18 stopni Celsjusza. Ciężką pracę fizyczną można wykonywać przy minimum 14 stopniach. W zakładowych szatniach, toaletach czy pomieszczeniach gospodarczych obowiązuje z kolei limit 24 stopni. Przewidziane restrykcje nie dotyczą jednak czynności służbowych wykonywanych na zewnątrz ani tych, które z przyczyn technologicznych muszą się odbywać w warunkach chłodniczych. W tym przypadku obowiązkiem pracodawcy jest zapewnienie pracownikom pomieszczenia, które będzie pełnić dla nich funkcję schronienia przed opadami atmosferycznymi i miejsca, gdzie będą mogli się ogrzać. W pomieszczeniu takim powinno być co najmniej 16 stopni Celsjusza.

Z pomocą przychodzą przepisy BHP



W Kodeksie pracy nie ma za to zapisów regulujących najwyższą dopuszczalną temperaturę. Są jednak przepisy BHP. Zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, czyli właśnie przepisami BHP, nie powinna ona przekraczać 30 stopni Celsjusza przy pracy biurowej. W przypadku pracy fizycznej w hali jest to 28 stopni i 26 stopni w warunkach szczególnych. Gdy pracujemy za zewnątrz, a z nieba leje się żar, pracodawca musi nam zapewnić częstsze przerwy z dostępem do miejsca zacienionego.


Pracodawca ma też obowiązek zapewnić swoim pracownikom wodę pitną bez ograniczeń. Jednak jeżeli temperatura przekroczy 25 stopni Celsjusza na zewnątrz lub 28 w budynku, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom nie tylko wodę, ale także napoje zawierające odpowiednią dawkę soli mineralnych i witamin. Miejsca do czerpania wody pitnej przez pracowników muszą znajdować się w promieniu 75 m od stanowisk pracy (zgodnie z paragrafem 112 rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy).

Aż 150 nowych miejsc pracy dla inżynierów Aż 150 nowych miejsc pracy dla inżynierów

Wracając jednak do pomieszczeń, a przede wszystkim do biur. Dziś bardzo często pracuje się w tzw. open space, czyli otwartej przestrzeni. Wówczas, zwłaszcza gdy zespół jest liczny, nie tak łatwo dostosować temperaturę. Jednym jest za zimno, drugim za ciepło. Postarajmy się wówczas znaleźć złoty środek, a mogą nim być temperatury zalecane przez ekspertów z Instytutu Medycyny Pracy.

Odpowiedni cyrkulacja powietrza, klimatyzacja czyszczona



To nie koniec. Pracodawca powinien także zadbać o odpowiednią cyrkulację powietrza w pomieszczeniach. O to, żeby regularnie czyścić i odgrzybiać klimatyzację, a także zainstalować w oknach rolety, które chronią przed nagrzewaniem i odbijaniem się promieni słonecznych w monitorach komputerów. Klimatyzacja i wentylacja w zakładach pracy nie powinna powodować przeciągów ani prowadzić do wyziębienia pomieszczeń. Niestety największym problemem jest jej czyszczenie i odgrzybianie, w praktyce nie wszystkie firmy tego pilnują.


Pracodawca, który zatrudnia osoby pracujące na otwartej przestrzeni, podczas upałów musi zapewnić im zacienione i zadaszone miejsce do odpoczynku. Jeśli to możliwe, warto umożliwić im pracę w godzinach, gdy temperatura jest niższa.

Czy możemy odmówić pracy?



Okazuje się, że w szczególnych przypadkach pracownik ma prawo odmówić wykonywania obowiązków służbowych. Dotyczy to pracowników młodocianych i kobiet w ciąży, ale nie tylko. Odmówić pracy może też osoba poważnie i przewlekle chora, dla której praca w upale może być zagrożeniem dla życia i zdrowia. Tu można się powołać na art. 210 § 1 Kodeksu pracy.


Poza tym każdy pracownik ma prawo do powstrzymania się od wykonywania pracy, gdy warunki nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeżeli sprawa jest sporna, ostatecznie rozstrzyga ją sąd pracy. W każdym z tych przypadków wystarczy zawiadomić pracodawcę, że będziemy nieobecni, lub poinformować, że z powodu złych warunków i zagrożenia opuszczamy stanowisko pracy. Za czas nieobecności pracodawca nie może obniżyć nam wynagrodzenia.

Stefan ma 5 lat i pracuje Stefan ma 5 lat i pracuje "na etacie"

Co zrobić, aby poprawić efektywność, gdy żar leje się z nieba?
  • Trzeba być bardziej elastycznym. Czasem warto zmienić godziny pracy (nawet na wieczorne) czy pozwolić wyjść wcześniej (żeby uniknąć upałów w godzinach szczytu), aby poprawić atmosferę w pracy.
  • Trzeba zadbać o odpowiednią temperaturę w miejscu pracy. Co ważne, istnieje zauważalny wzrost zachorowań pracowników w miesiącach letnich, co może mieć związek z gwałtownymi zmianami temperatur i chorobami wynikającymi z nadmiernej ciepłoty.
  • Warto pomyśleć o rozluźnieniu zasad dotyczących ubioru. Praca w upale w stroju formalnym potrafi być sporą niedogodnością.
  • Należy zapewnić pracownikom wodę lub napoje chłodzące. Objawy odwodnienia, czyli zawroty i bóle głowy, mogą powodować wzrost zachorowań.
  • Warto pomyśleć o programach motywacyjnych. Istnieje mnóstwo sposobów angażowania pracowników (spotkania na łonie natury, wspólne ćwiczenia), a przy okazji zacieśniania wzajemnych relacji.
  • Szczególnie latem warto zachęcać do krótkich przerw, które pomogą "naładować baterie".

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (86)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Ludzie biznesu

Piotr Maria Śliwicki

Od 1991 był prezesem Grupy Ergo Hestia, odszedł ze stanowiska pod koniec 2022 roku. Kierował...

Najczęściej czytane