Biznes
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Biznes
Dodaj raport
Biznes Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Euro czy złoty? Plusy i minusy własnej waluty

Jakub Chabik
10 stycznia 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
Opinie (177)
Najnowszy artykuł na ten temat Inflacja w marcu tylko 1,9 proc. Najniższy odczyt od 2019 roku

fot. 123rf / edgeplorer

Kolejna podwyżka stóp procentowym przez RPP to (spóźniona) reakcja na wzrastającą inflację. To moment, w którym jeszcze raz warto przemyśleć wady i zalety posiadania własnej waluty.



Na początek przypomnijmy fakty:
  • 19 z 27 państw Unii Europejskiej przyjęło wspólną walutę.
  • Dwa kolejne (Bułgaria i Chorwacja) znajdują się w przedsionku.
  • Dwa kolejne (Węgry i Rumunia) prowadzą przygotowania.
  • Bez planów przystąpienia do strefy euro pozostają cztery kraje: Szwecja, Dania, Czechy oraz właśnie Polska.

Czas zadać pytanie, co z tego mamy, a ile na tym tracimy.

Zalety bycia poza euro



Zacznijmy od zalet pozostawania poza strefą wspólnej waluty. Największą i najbardziej widoczną jest płynny kurs złotego. Podczas kryzysów pozwala to szybko poprawić konkurencyjność własnego przemysłu dzięki dewaluacji waluty. 11 sierpnia 2008 r., w przededniu kryzysu, euro kosztowało 3,28 zł. 16 lutego 2009 r., zaledwie pół roku później - 4,79 zł. Polska gospodarka jednocześnie była jedyną, która nie osunęła się w recesję. Polskie towary i usługi nagle zaczęły być wyraźnie tańsze - i to do Polski, nie do innych krajów, spłynęły nowe zamówienia. Polscy turyści pozostali u siebie. Pozwoliło nam to przejść przez tamten kryzys z ograniczonymi konsekwencjami.

Czy Polska powinna przyjąć euro?

Dla porównania, słabsze kraje strefy euro musiały podjąć bardzo trudne decyzje o obniżeniu pensji i świadczeń (na przykład emerytur), a inne, np. Grecja, a później Cypr i Słowenia, przeżyły poważne kryzysy finansowe i wymagały bardzo trudnych społecznie reform. W Grecji wyniosło to do władzy eurosceptyczne, populistyczne siły i wymusiło drakoński program oszczędnościowy. Dopiero teraz, wiele lat później, kraj wychodzi z osłabienia oraz jego konsekwencji. Gdyby w Grecji w tamtym czasie płacono drachmą, kryzys też pewnie miałby miejsce - tyle że prawdopodobnie nie byłby tak głęboki i kraj wyszedłby z niego szybciej.

Druga zaleta to możliwość prowadzenia niezależnej polityki walutowej, nakierowanej na utrzymanie zatrudnienia, wzrostu i płynności, nawet jeśli zniknie zaufanie podmiotów gospodarczych. W Polsce NBP taką politykę prowadził i prowadzi. Ma ona jednak swoją cenę - o czym powiemy za chwilę.

Trzecia zaleta - nie tyle posiadania własnej waluty, co niewchodzenia do strefy euro - to uniknięcie tzw. efektu cappuccino. Czyli wykorzystania przez handlowców zmiany waluty do podwyższenia cen. Na przykład we Włoszech kawa z mleczną pianką, która wcześniej kosztowała 1000 lirów, po reformie zaczęła kosztować 80 eurocentów lub nawet 1 euro, tj. prawie dwa razy więcej. Dowodem na "efekt cappuccino" są nasi sąsiedzi - nie tylko Niemcy, ale także Litwini i Słowacy - którzy narzekają na ceny u siebie i szturmują polskie stacje paliw i sklepy przygraniczne w poszukiwaniu tańszych towarów.

Czwarta - bardziej odległa - to niezależność od efektów polityki innych. Kraj, który prowadzi niezrównoważoną politykę gospodarczą i posiada własną walutę, szybko dostaje od rynku sygnały, że coś robi nie tak.

Taki sygnał to przede wszystkim spadek kursu waluty i drastyczny wzrost oprocentowania obligacji. Scenariusz ten właśnie "ćwiczy" Turcja, gdzie w ciągu roku lira spadła o połowę.

Obecność w strefie euro "rozwadnia" konsekwencje błędnej polityki na wszystkich uczestników - i poniekąd przerzuca na nich konsekwencje. W Europie widać to przede wszystkim po krajach takich jak Włochy czy Hiszpania. Mocno zadłużone, od dwóch dekad w stagnacji gospodarczej - jednocześnie są "zbyt duże, żeby upaść" lub potraktować je tak, jak potraktowano Grecję.

Do pewnego stopnia konsekwencje ich polityki gospodarczej są więc przenoszone na kraje nie tylko silniejsze (jak Niemcy), ale także mniejsze i słabsze od nich, jak kraje bałtyckie, Słowenia czy Słowacja. Biedniejsi muszą słuchać się bogatszych, a na dodatek potencjalnie płacić za ich błędy. Piąta zaleta bycia poza euro to nieuczestniczenie w tej nierównej grze.

Wady własnej waluty



Kluczową wadę posiadania własnej waluty doskonale rozumieją kredytobiorcy, którzy już dostali wysokie - a lada moment dostaną jeszcze większe - raty kredytów do zapłacenia.

Typowy polski kredytobiorca hipoteczny jest zadłużony na ok. 300 tys. zł. Przy stawce WIBOR 3M 2,59 proc. i marży na poziomie 2,5 punktu procentowego rocznie płaci 15 270 zł samych odsetek od kredytu (nie licząc kapitałowej części raty).

Dla porównania, gdyby ten sam kredyt był w euro (aktualna stawka EURIBOR 3M jest ujemna i wynosi -0,5650 proc.), to płaciłby rocznie równowartość 5804 zł. To ogromna różnica - prawie 800 zł miesięcznie więcej! Tyle właśnie typowego Polaka z kredytem hipotecznym kosztuje "suwerenność walutowa".

Drugą wadę widać po oprocentowaniu długu publicznego. Polska aktualnie pożycza na ok. 4 proc. rocznie - po tyle "chodzą" polskie obligacje. Dla porównania, Grecja, symbol kryzysu finansowego, po 1,3 proc., Bułgaria, znajdująca się w przedsionku do strefy euro, 0,7 proc., a nasi sąsiedzi z południa, Słowacy, nie płacą prawie nic za obsługę swojego długu - a i tak znajdują pożyczkodawców.

Około 2/3 polskiego długu denominowane jest w złotym i w miarę jak Polska będzie zastępowała starsze, "tańsze" obligacje nowymi, "droższymi" (fachowo nazywa się to rolowaniem długu), będzie musiała płacić coraz więcej. Pieniędzy, które budżet państwa przeznaczy na odsetki, zabraknie na szkoły, drogi, szpitale, naukę, opiekę społeczną czy programy stypendialne dla zdolnej młodzieży.

Trzecią wadę znają wszyscy, którzy kiedyś zobaczyli rachunek z karty kredytowej po zagranicznych wakacjach - to prowizja za wymianę walut. Nawet jeśli wydaje nam się, że jej nie płacimy, to i tak to robimy. Polska wymiana handlowa ze strefą euro to ok. 160 mld euro rocznie. Banki naliczają sobie prowizję za każde euro wymienione w ten sposób. Nawet jeśli to tylko 0,5 proc. wymienianej kwoty, to mówimy o gigantycznej sumie prawie 3,5 mld zł rocznie, którą dostają banki - zamiast obywatele i przedsiębiorstwa.

Czwarta wada to ponoszenie konsekwencji polityki stymulowania wzrostu i zatrudnienia przez bank centralny. Emisja waluty - potocznie mówi się "drukowanie pieniędzy", choć dziś, w dobie elektronicznego obiegu, fizycznie "drukuje" się raczej niewiele - materializuje się po jakimś czasie jako inflacja, czyli - mówiąc wprost - drożyzna. Ostatni odczyt inflacji w Polsce wyniósł 8,6 proc. Dla porównania, w strefie euro jest to 4,9 proc. Nadal dużo, ale jednak sporo mniej.

Piąta wada to inne postrzeganie kraju przez inwestorów. Strefa euro, przy wszystkich jej wadach, to strefa stabilności i zaufania do instytucji. Inwestorzy nie wnikają w takie drobiazgi jak to, czy kraj się nazywa Litwa czy Łotwa, Słowenia czy Słowacja, "Poland" czy "Holland" - dla nich to ten sam obszar, eurozona. Chętniej lokują inwestycje i prowadzą transakcje z krajami o wyższej wiarygodności. Od tych o niższej oczekują wyższych marż, stóp zwrotu i dodatkowych gwarancji.

Na koniec dodajmy, że pozostawanie poza strefą euro to na dłuższą metę ryzyko wyrzucenia do drugiego kręgu integracji europejskiej albo nawet poza samą Unię. To ryzyko realne - w Brukseli i krajach członkowskich regularnie pojawiają się pomysły stworzenia "Europy dwóch prędkości", co de facto oznacza nową, ściślejszą Unię, być może z uwzględnieniem takich krajów jak Dania czy Szwecja, ale niekoniecznie obejmujące eurosceptyczne kraje, jak Czechy czy Polska, albo te, które nie ustabilizowały swojej gospodarki dostatecznie, jak Rumunia czy Węgry.

Pytanie o to, czy powinniśmy wejść do strefy euro, to poniekąd pytanie, gdzie widzimy przyszłość Polski. Czy w pełnej wad i zgniłych kompromisów, ale jednak zjednoczonej i podmiotowej Europie, czy też na jej peryferiach - a de facto w geopolitycznym "pomiędzy", czyli mniej więcej tam, gdzie dziś jest Mołdawia, Gruzja albo Macedonia.

Czysto teoretyczny problem



Sprawiedliwie dodajmy jednak, że na razie pytanie "wchodzić do strefy euro czy nie" wydaje się dylematem czysto teoretycznym. Kryteria tzw. konwergencji wymagają stabilnych cen, stabilnych finansów publicznych, stabilnego kursu walutowego i niskich stóp procentowych.

Polska od biedy spełnia jedno kryterium (stabilny kurs), ale to wszystko. Nasza "suwerenność walutowa" (jak chcą jedni) lub "pozostawanie poza głównym nurtem integracji europejskiej" (jak chcą inni) jest więc na razie koniecznością. Na dodatek stosunek do euro stał się u nas elementem identyfikacji grupowej i mimo że liczba zwolenników wspólnej waluty gwałtownie rośnie - w lipcu było ich już 56 proc. (przeciwników - 41 proc.), to na razie bank centralny ani rząd nie prowadzą żadnych przygotowań do takiego kroku. A jednostronna euroizacja, taka jak nastąpiła choćby w Czarnogórze, w polskich realiach nie jest możliwa.

Pozostanie nam więc poczekać - a być może nigdy się nie doczekać - na monety ze znaczkiem euro po jednej stronie, a orzełkiem po drugiej. Na otarcie łez - w internecie można znaleźć amatorskie wykonania takich monet. Jakkolwiek (teoretycznie) jest to nielegalne, z zakupem nie ma problemu. Uwaga: proszę nie próbować nimi płacić!

O autorze

autor

Jakub Chabik - inżynier, menedżer, publicysta, naukowiec. Zajmuje się technologiami informatycznymi. Od ponad 20 lat popularyzuje naukę, technikę oraz biznes w mediach. Od ponad 20 lat bezgranicznie zakochany w Trójmieście i Pomorzu. Od 5 lat wykładowca Politechniki Gdańskiej.

Zobacz także

Inflacja i stopy procentowe (67)

Opinie (177) 10 zablokowanych

  • 2022-01-10 18:32

    Nie ma nawet co dyskutowac bo tylu szurow sie narobilo...

    Ze Euro trzeba bylo wprowadzic zaraz po wejsciu do UE (oczywiscie druga strona by nie chciala), a nie teraz, gdzie polaków sie "dorobily" i rzna europejskich sceptykow-bufonow, przykladem Brytoli (ale tamci przynajmniej maja sie jaka przeszloscia pochwalic i aktualnym stanem w wielu branzach, m.in. finansowej). A Polska? Tymbarka bedzie eksortowac i tyle z jej biznesu....

    ok

    2 lata

    • 8 21

  • 2022-01-10 17:38

    Na szczęście póki PiS rządzi nie będzie euro (2)

    Rudy Niemiec jak tylko się dorwie do koryta zacznie wykonywać polecenia Niemiec i Rosji, dokończy swoje dzieło, Polacy znów ruszą na szparagi jako tania siła robocza

    2 lata

    • 41 21

    • 2022-01-10 18:16

      Ta, żymianie od Morawieckiego

      wejdą w euro po pierwszym tupnięciu kanclerza.

      ggg

      2 lata

      • 3 3

    • 2022-01-10 17:42

      Jeszcze trochę i skończą się rządy PiSu.Na zawsze.Partyjna oligarchia i kacyki uciekną z Polski, reszta po publicznych procesach za kraty na długie lata.

      2 lata

      • 9 6

  • 2022-01-10 18:13

    TYlko ostatni akapit ma sens. Nawet Tusk, orędownik Euro, tylko powiększył zadłużenie.

    PiS kontynuuje dzieło, może jest trochę mnie źle (bezrobocie spadło, roczny wskaźnik zadłużenia do PKB też) ale generalnie dalej kicha - dalej biurokracja, zacofana energetyka i przywileje dla sędziów, lekarzy, górników i mundurowych wszelkiej maści.

    leon

    2 lata

    • 16 13

  • 2022-01-10 15:40

    Euro (5)

    Euro i to możliwe jak najszybciej. Euro to także większe bezpieczeństwo Polski.

    John

    2 lata

    • 40 94

    • 2022-01-10 15:47

      Na Euro zyskali tylko Niemcy... (4)

      Inne państwa straciły.

      2 lata

      • 16 17

      • 2022-01-10 16:01

        jakie to inne państwa? (3)

        bo nawet Grecja nie zdecydowała się wrócić do swojej waluty?

        2 lata

        • 16 12

        • 2022-01-10 16:04

          Bo koszty powrotu sa gigantyczne (1)

          Poza tym strefa EURO na to się nie zgodzi, bo to co niekorzystne dla Grecji jest korzystne dla wielkich graczy. Wizerunkowo, przyjęcie z powrotem drachmy przez Grecję byłoby katastrofą dla Eurolandu

          2 lata

          • 13 13

          • 2022-01-10 18:08

            to może wytłumacz czemu euro jest złe ale powrót do waluty narodowej jeszcze gorszy?

            powrót do waluty narodowej to spadek siły nabywczej - społeczeństwo Grecji przyzwyczaiło się do łatwego życia - powrót do konkurowania niskim kosztem płacy byłby bolesny dla ludności - za to przedsiębiorcy by się ucieszyli bo ich towary stałyby się konkurencyjne...

            Niemcy potrzebują południa europy jadącego na dobrobycie "za darmo" żeby utrzymywać względnie niski kurs euro - gdyby mieli walutę narodową przez to że są ogromnym eksporterem bardzo szybko jej wartość by wzrosła a ich przemysł stracił konkurencyjność

            euro to symbioza - daje Grecji silną walutę na ich poziom gospodarki a Niemcom słabą na ich poziom gospodarki

            Grecy się cieszą, niemiecki przemysł się cieszy - Niemcy płaczą, grecki przemysł smuci...

            pytanie dla kogo ma być dobrze - dla przedsiębiorców czy dla ludzi - dla ludzi silna waluta znaczy że czują się bogaci - ale dla przedsiębiorców oznacza że wypłaty są niekonkurencyjne względem Azji i muszą konkurować technologią a nie tanią pracą...

            2 lata

            • 7 5

        • 2022-01-10 16:04

          bo odwrotu juz nie ma

          2 lata

          • 7 6

  • 2022-01-10 17:07

    Nie dojrzeliśmy jeszcze do euro i nie raz dostaniemy jeszcze za to po d*psku.

    2 lata

    • 13 18

  • 2022-01-10 16:56

    Śmieszne zmiana waluty ma prowadzić do dobrobytu

    Co za naiwność.

    2 lata

    • 40 9

  • 2022-01-10 16:48

    Niby pensje urosły a po przeliczeniu na Euro zarabiam tyle co przed pandemia

    Nie wprowadzą Euro bo ludzie by się zorientowali jak okradani są pracownicy w Polsce

    2 lata

    • 16 11

  • 2022-01-10 16:40

    Od zawsze yuro kojarzy sie MNIE z niemraszkami. (1)

    zebel to zebel - figusa warty . ale nasz .

    NIEyuro

    2 lata

    • 21 18

    • 2022-01-10 16:43

      YURO chce tylko Jurova

      autorytet moralny lewako-liberałów

      2 lata

      • 3 3

  • 2022-01-10 15:30

    Tylko Euro (4)

    Po delegalizacji PiSu i konfiskacie ukradzionego przez nich państwowego majątku , wprowadzenie Euro to będzie drugi krok.

    2 lata

    • 52 99

    • 2022-01-10 16:11

      tak jak niemcy na bawarii do dzisiaj placza za niemiecka marka...

      zarobki 2,5=1 ,artykoly w gospodarce tez 1=1

      hans

      2 lata

      • 11 14

    • 2022-01-10 15:49

      Koniecznie dzwon po karetkę na Srebrzysko. (2)

      Może jeszcze nie jest za późno.Diagnoza:ciężkie przedawkowanie TVN-u

      2 lata

      • 26 26

      • 2022-01-10 16:07

        Wiem, wiem. PiS woli ruble. Dlatego m.in.Lotos chcą sprzedać MOL, czyli tak naprawdę Rosji

        2 lata

        • 18 15

      • 2022-01-10 15:57

        Świetny komentarz brawo!

        2 lata

        • 11 17

  • 2022-01-10 16:06

    Wolę dolary!

    2 lata

    • 34 8

4
5
6
7
8

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Wiadomości

więcej (7304)

Historie sukcesu

Gdyńska spółka współtwórcą interaktywnych opakowań i inteligentnych kopert

Paweł Musiał, prezes zarządu MpicoSys - Embedded Pico Systems

16 stycznia 2012 (18 opinii)

więcej (106)

TV Filmy

Nietypowy transport wodny (15)

więcej (1729)

Moim zdaniem

więcej (67)

Trójmiasto Deluxe

Jason Momoa na jachcie i w restauracji w Gdańsku. Mamy zdjęcia!

Jason Momoa w gdańskiej restauracji

15 maja 2024 (132 opinie)

więcej (1068)

Strefa start-up

więcej (204)

Ludzie biznesu

Kinga Stawicka

Kinga Stawicka

Dyrektor Sprzedaży Krajowej w firmie Marcopol Sp. z o.o. Producent Śrub - wiodącego producenta i dostawcy elementów złącznych dla wielu gałęzi przemysłu w Polsce i do ponad 40 krajów na świecie. Absolwentka Wydziału Zarządzania i marketingu w Wyższej Szkole Administracji i Biznesu w Gdyni. Związana z firmą Marcopol od 2006 roku, od trzech lat na stanowisku Dyrektora Sprzedaży Krajowej. Systematycznie realizuje strategię biznesową firmy i z sukcesem rozwija sprzedaż na rynku Polskim. Ekspert...

więcej

Najczęściej czytane