Marcin P. przekonuje, że Amber Gold to nie piramida finansowa, a zainwestowane pieniądze odda byłym klientom swojej firmy. Tylko, że wszystkie działania jego firmy idealnie wpisują się w schemat największych piramid finansowych w historii.
Na Pomorzu najlepiej pamiętamy piramidę włoską, która zawładnęła umysłami tysięcy mieszkańców Trójmiasta. Ludzie uwierzyli, że za naklejenie na samochód reklamy nikomu nie znanych perfum można dostawać nawet 888 zł miesięcznie. Zasada była prosta: kierowca wpłacał kaucję w wysokości 2666 zł, przyklejał na auto reklamę, a następnie co miesiąc otrzymywał 888 zł lub 688 zł - w zależności od marki i stanu samochodu. I rzeczywiście pierwsi "inwestorzy" dostali pieniądze, co tylko podgrzało żądzę łatwego zarobku.
Tylko że - jak w każdej piramidzie finansowej - zarobić mogli jedyni ci pierwsi. Kolejni klienci finansowali ich wypłaty. Skończyło się tak, jak wszyscy - oprócz oszukanych - się spodziewali: Włoch, który był właścicielem firmy, zniknął. Podobnie jak pieniądze.
Jest poszukiwany europejskim nakazem aresztowania, ale ślad po nim zaginął.
tak, zainwestowałem i zarobiłem
5%
tak, zainwestowałem i do dziś nie odzyskałem/am pieniędzy
2%
tak, ale na szczęście nie zaryzykowałem/am
10%
nie, od razu był to podejrzany interes
55%
nie, bo nawet o tym nie słyszałem
28%
Piramidy finansowe są stare jak świat.
Ten sposób oszustwa nazywany jest schematem Ponziego, choć to nie charyzmatyczny Włoch był jego protoplastą. On jednak stał za pierwszym masowym oszustwem na wielką skalę. W 1918 roku mieszkał w USA i zorientował się, że może łatwo zarobić, przesyłając do Włoch pieniądze, za które jego rodzina kupowała kupony pocztowe. Po przesłaniu do USA mógł je wymienić na znaczki, które były znacznie droższe. Wpadł więc na pomysł, że będzie z tego żył i do interesu zaczął wciągać kolejne osoby.
Po dwóch latach zarobił 400 tys. dolarów, czyli - biorąc pod uwagę inflację - ok. 3 mln dolarów na dzisiejsze pieniądze. Ludzie oczywiście oszaleli na punkcie nowej "maszynki do robienia pieniędzy". Zastawiali domy, farmy, sprzedawali cenne rzeczy, wszystko inwestując w firmę Włocha, który działał już wtedy jako szacowny biznesmen.
Sprawą zainteresowały się media i szybko okazało się, że Ponzi ma na koncie wyrok za wystawienie czeku bez pokrycia.
Brzmi znajomo? Część inwestorów się przestraszyła i zażądała zwrotu wkładów. Ponzi szybko je wypłacił, co spowodowało wielki wzrost zaufania i kolejną falę pieniędzy, która spływała do niego nawet z odległych zakątków USA. Dziennikarze jednak nie ustępowali i obliczyli, że aby zrealizować wszystkie zobowiązania, firma musiałaby obracać 160 mln kuponów pocztowych. Tymczasem miała ich zaledwie... 27 tys. sztuk. 160 mln kuponów nie było nawet w obrocie pocztowym na całym świecie.
Wtedy do kas firmy ruszyły tłumy. I szybko okazało się, że jest ona zwykłą wydmuszką. Przepadło 20 mln dolarów, co uwzględniając dzisiejszą siłę nabywczą stanowi ok. 225 mln zł. Ponzi tłumaczył, że wydał je na życie. Miał gest...
Czasem piramidy finansowe budowane są nawet na państwowych fundamentach. Tak było w byłej Jugosławii, gdzie po odzyskaniu własnej tożsamości przez państwa z Bałkanów, znaleźli się tacy, którzy przekonywali, że właśnie tak działa kapitalizm - można się łatwo i szybko wzbogacić. Nic dziwnego, że ludzie wpłacali oszustom cały majątek, skoro zbiórki pieniędzy organizowane były na stadionach pod ochroną państwowej policji i wojska, a w niektórych przypadkach nawet w miejskich urzędach. Pieniędzy i sprawców oczywiście nigdy nie odnaleziono.
Zdecydowanie najsłynniejszym przypadkiem jest jednak całkiem niedawna kariera
Bernarda Madoffa. Znany w wąskim środowisku Wall Street finansista, działał przez kilkanaście lat. Jest jednym z założycieli amerykańskiej giełdy NASDAQ, współtwórcą nowego, szybszego systemu transakcyjnego, był poważanym inwestorem, którego podziwiali inni.
Madoff nie obiecywał kilkunastu procent zysku, jak
Marcin P. U niego można było zarobić 10 proc., ale za to zawsze - co rok i bez ryzyka. Takie wyniki, nawet podczas hossy, były nieosiągalne dla innych instytucji finansowych. Zachwycała przede wszystkim ich powtarzalność. Dlatego wielu ekspertów próbowało się dowiedzieć "jak to się robi", ale właściciel funduszu nie tłumaczył się wcale lub robił to mgliście. Jego strategia inwestycyjna owiana była tajemnicą.
Brzmi znajomo? Do tego korpulentny "wujcio Bernie" był filantropem. Dzielił się "swoim" majątkiem. Wprawdzie nie budował wybiegu dla lwów w ZOO i nie finansował kościoła św. Mikołaja, ale ma na koncie m.in. nowe skrzydło uczelni oraz bibliotekę. Z inwestorami lubił jadać niedzielne obiady, wielu z nich uważało się za jego bliskich przyjaciół. Oddawali mu majątek całego życia.
Dopiero później okazało się, że w jego firmie było specjalne piętro, na którym nie zatrzymywała się winda, a wstęp miał praktycznie tylko on i pracujący tam ludzie. Właśnie oni fałszowali księgi, przedstawiając organom kontrolnym zadowalające wszystkich wyniki. Skończył w więzieniu, skazany na 150 lat odsiadki. Do tej pory nie wydał wspólników. Piramida działała długo, bo była hossa na rynku akcji i wiele osób nie wypłacało swoich wkładów, zadowalając się rosnącymi na wydrukach zerami.
Na koniec zostały same zera, inwestorzy stracili 35 mld. dolarów. Wśród oszukanych były też największe banki inwestycyjne świata, a cały przekręt Madoffa wyceniono na 65 mld. dolarów.
Przypomnijmy: Bernard Madoff obiecywał 10 proc. i taki zarobek okazał się niemożliwy. Firma Marcina Plichty oferowała lokaty z 14-proc. zyskiem w skali roku.
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
Filmy